Alto Atacama Woestynherberg & Spa
Deel II
Die vlugstaking hang soos ‘n wolk oor alles. My reisagent laat weet: as jy
wil terug wees in Santiago betyds vir die verdere reise, moet jy eerder nou
terug.
Ek sou graag langer in die retreat wou bly met die stilte van die woestyn
en die Andes se pienk skynsel met ‘n sonsondergang. Maar bly ek hier, sal al
die ander besoeke geaffekteer word.
Ek verlaat die hotel om 11 vm. Die krediet wat soveel opslae gemaak het,
is terug op my kredietkaart en dis die lang reis na die lughawe deur die
maanlandskap.
Dit word die maanvallei genoem en is ongeveer 17 km buite San Pedro. Die
Atacama-woestyn, vertel ons gids, se ontmoeting met die Andes het hierdie
uitstulpings tot gevolg gehad. (Later sal ek uitgebreid nog verslag doen oor
die impak van hierdie landskap op my psige.)
By die lughawe hoor jy fluitjies blaas om die staking aan te kondig. Vele
vlugte is reeds gekanselleer, omdat die lughawe-werkers eis vir beter pensioen.
Ek besluit om ‘n vroeër vlug te neem en daar is uiteraard ‘n waglys.
‘n Groep skoolkinders sit langs my op die vloer. Hulle wil weet waarheen
ek op pad is en dit blyk hulle woon in Neruda se geboortedorp.
Hulle vertel vir my hoe hulle sy gedigte sien en is opgewonde dat ek al sy
huise gaan besoek.
My naam word oor die luidspreker uitgeroep: Johaaan Hamboesh. Ek het ‘n
plek op die vlug en so keer ons terug na Santiago waar die Andes oop en bloot
wag - sonder enige troebel wolke. Langs die lughawe wag die Holiday Inn my in
soos ‘n ou bekende.
My hotel
Die venster van my hotel
staan oop en bloot
en in die nag sien ek
mense aankom
en vertrek: met ‘n reisplan,
afwagting, ‘n budget,
paspoort...
Rooi ligte.
In die diep nag onthou ek
slapelose nagte in verre hotelle.
Toe geen afwagting, net afwysing
van jou ‘n hartelose, blindelingse een.
Terwyl ek hierdie gedig skryf
op ‘n ander kontinent,
in ‘n ander ruimte,
voor ‘n oop venster
wonder ek oor die blootgestelde
leser, die een wat mag wonder
oor dít wat verswyg word:
ek trek die blindings toe;
die pyn bly onvermeld.
La Casona by die Matetic wingerde
Nou maak my gereed vir ‘n besoek aan die Wynlande en die Casona Matetic.
Die Holiday Inn was ‘n tydelike holte vir die voet en nou is dit al hoe
nader aan die doelwit van hierdie reis: Valparaíso, Vinia del Mar en Isla
Negra,. Die huismuseum van Neruda, La Sebastiana, waaroor ek al soveel gelees
het, met al sy botteltjies en goetertjies wil ek bekyk. En daarna sal ek ook
die huis besoek in Santiago. Die huis van “die skipper van die woord” wat oor
die oseaan uitgekyk het, terwyl hy skryf.
Hierdie huis het hy vernoem na die bouer en in 1961 hier ingetrek en van
sy belangrikste werke in hierdie huis geskryf.
*
Vanoggend is dit ‘n gids en ek, en hopelik sal ons goed opskiet. Gelukkig
nie vandag vlieg en intjekkereer met al die spanninge wat dit tot gevolg het
nie! Net oorsese vlugte blyk veilig te wees; die res is alles in die weegskaal.
En tyd beweeg vorentoe en agtertoe, terwyl ek wag. Hoe gaan Neruda se huis
lyk? En hoe sal ek die woestynlandskap in woorde probeer karteer?
Tyd
Nou dat jy weg is
die verlede in
beleef ek in ‘n staking
tyd gesuspendeer
hoe niks weggaan
ofskoon ons liefde
‘n gekanselleerde vlug
nooit sou opstyg of land
wag ek steeds
in die aankomssaal
op jou in Santiago de Chile
ook in Puerto Mont
oraloor wag ek
my horlosie se wysters
draai agterstevoorom
en in die toekoms
mag ek dalk
die tyd in my hart
sinchroniseer
met jou vertrek
word ek tydloos
in hierdie ontydige
gedig vir jou.
Deel III
In La Casona hotel is dit alweer ‘n geneukery met die proppe wat elke keer
anders is. Die bestuurder gee flink vir my ‘n muurprop aan sodat ek die kamera
en laptop kan laai.
Ek is nou in die Rosaria vallei by die Matetic landgoed wat ongeveer 16
000h beslaan. ‘n Uur na my aankoms, vertrek ons op ‘n wynproe-ekspedisie. Wat ‘n
ervaring om die gids te hoor praat oor organiese wyn en hoe hulle dit maak
volgens die siklusse van die maan en die son.
Alles gebaseer op Rudolf Steiner se antroposofiese beginsels waarvan
biodinamiese landbou bepaald ‘n belangrike aspek is. In dieselfde tyd lees ek ‘n
artikel oor die digkuns van T. T. Cloete en hoe alles in hierdie digter se
digkuns saamhang.
Ons word verduidelik hoe alles werk op die plaas. Elke druif word met die
hand gepluk deur die werkers. Hierna word daar wel van gesofistikeerde
masjinerie gebruik gemaak om wyn te maak. Steiner het immers gepoog om ‘n soort
sintese te vind tussen die natuur en wetenskap.
Om so ‘n plaas te begin, moet jy hou by die kodes wat die internasionale
raad vasgestel het. Een seun het glo sy pa oorreed om hom te help met die
finansiering toe hy nie sy graad kon voltooi nie. Die suksesverhaal is nou
bekend!
Die EQ wyne (die eq staan vir
equilibrium) is uitstekend.
Die 2015 Sauvignon blanc het ‘n tropiese smaak en die 2013 Chardonnay is
Franse eik verouder; maar nie oordonderend nie, baie subtiel neus jy die Franse
afkoms. Ek was nooit gaande oor Pinot noir nie, maar hier sluk ek my woorde.
Soos hulle indertyd gesing het: “Dis rond, dis vol, dis tralala!”
Die wyne hier in die San Antonia-vallei het al ‘n hele paar pryse ingepalm
en staan hul plek vol in die wêreld onder die honderd beste organiese plase. In
die Casablanca-vallei word daar uitmuntende wit wyne geproduseer.
Verder is die verskil in temperature ook verantwoordelik vir die
uitstekende wyne. Die grond is hier granietagtig en met ‘n kleigrond bo-laag.
Ek het ‘n hele versameling van klippe in besit wat ek vir my vriend Johann
de Lange ook optel in verskillende landstreke. In my kombuis is klippe uit
Macchu Picchu. In my kamer, Turkye en Nagasaki. Ek tel twee ronde spoelklippe
op: een vir hom, een vir my.
Te klip om te boom. En al die verskillende klip-gedigte word in die
herinnering geroep: D. J. Opperman, Ina Rousseau, Wilma Stockenström, Antjie
Krog, T. T. Cloete, Johann de Lange...
Voor La Casona is daar ‘n lieflike tuin amper in die vorm van ‘n labirint.
Elke kamer het ‘n wynnaam. Ek gaan tuis in Merlot.
Die kos is verruklik. Ek eet die eerste aand pylinkvis opgestop met
calamari. Die voorgereg is ‘n bokmelk-omelet. En ‘n bottel Syrah is deel van
die emblemata van verrukking. Die kelner lyk op ‘n haar (of
eerder kaalkop) af nes Pablo Neruda. Boonop is hy van Valparaíso. Elke
smulgereg verduidelik hy met liefde en kundigheid.
Die oggend eet ek hardgekookte eier vir ontbyt.
“Hierdie eiers proe anders. Dis van onse werf en hulle eet die beste
oorskietkos. Wees gewaarsku: dit is geweldig ryk.”
In die tuin is daar ‘n klein voëltjie. Geluksalig is hy. Ek dink opeens
aan T. T. Cloete wat soveel lieflike verse oor voëls geskryf het en mis hom
opnuut geweldig.
Hy wat ons daaraan herinner het dat Neruda geskryf het dat Chili deur ‘n
digter gemaak is.
God die digter
God die digter
Chili is deur ‘n digter gemaak – Neruda
daar is meer poësie in die sneeuvlokkie
as in die letterkunde en baie meer poësie
in die miskruier in die toktokkie
in die meteorologie en entomologie
in die moremis en in die bergpiek
die horison wat in die hemel wegraak
in die rooswolk is daar baie meer liriek
die aarde is deur 'n digter gemaak
(Uit: Driepas. Tafelberg, 1989)
