Antjie Krog. Digter wordende. Human &
Rousseau, 2009. ISBN: 978 0 7981
4926 6.
Resensent: Joan
Hambidge
Die teks Antjie
Krog aktiveer die hele spektrum van vrouwees. Die jong skoolkind, die verliefde
musiekstudent en moeder. Die geskeide vrou, die skrywende moeder, die politieke
aktivis, die optekenaar van die VWK-ontboeseminge en ten slotte: die opstandige
grootmoeder waaroor Lina Spies haar so potsierlik vervies het.
Krog is ‘n
grensverskuiwende digter in Afrikaans. Sy het die grense van die digkuns
verskuif: van praat- tot voordragvers. Van ‘n vrou wat ‘n twakkie lus, tot een
wat bely dat haar (wel-u-weet-wat) koud is.
Haar gedigte
maak vele mans onrustig, omdat dit die intieme en privaatvroulike binnedring.
Onthou u nog die gefladder in die hoenderhok toe sy ‘n ovulasiekaart in Lady
Anne gepubliseer het?
Skryf, het
Geoffrey H. Hartman opgemerk, is by die vroulike skrywer ten nouste verweef met
menses in sy lesing van Emily Dickinson.
En al beleef ons
die “onbehoorlike” en die “skokkende” moet ons die vele registers van hierdie
vrou se digkuns bewonder.
Sy het eweneens
‘n besondere plek ingeneem binne die Nederlandse wêreld.
Krog is ‘n
besondere voordragkunstenaar en vir almal van ons is daar onthoubare gedigte.
Daar is ‘n breë
register in haar digkuns: van die banale, swoele aanslag tot die gestroopte
gedig. Sy is behendig met vorme soos die villanelle en rondeel. En sy het die
sonnetvorm al op sy kop gedraai. Daar is gedigte oor die musiek. Daar is
San-verse. Daar is herskrywings van historiese dagboeke en – figure soos Lady
Anne Barnard.
Stel jou ‘n
digkuns sonder Krog voor? Onder andere is daar besondere gesprekke met
Elisabeth Eybers en die opstand teen ‘n “vaderdigter” soos Opperman.
Brink behandel
haar tereg besonder goed in sy liefdesverklaring Groot verseboek.
In die bekende
gedig “digter wordende” skryf sy:
Om op ‘n oggend
wakker te word binne-in klank
met vokaal en
klinker en diftong as voelspriet
om met
aarselende sorg die effenste roerings
van lig en
verlies in klank te kalibreer…
En dis wat sy al
vir soveel jaar regkry: om in klank te kalibreer en vibreer.
Laat sy gerus
maar praat van poetry, want dig kan sy dig.
Digter wordende,
‘n keur uit die gedigte van Antjie Krog is ‘n personlike keuse onder noemers
soos “altyd jy”, “geliefde kind”, “om klank te kalibreer”, “my mooi land” en Lady
Anne. Oud en nuut word saam in rubrieke geplaas: sodat gedigte nuwe
betekenisse aanstig.
[Hierdie
resensie word met vriendelike vergunning van Die Burger geplaas.]
