Thursday, February 7, 2013

Patrick McCabe - Winterwood (2006)



Patrick McCabe. WinterwoodBloomsbury, 2006. ISBN 0 7475 86934 4.

Resensent: Joan Hambidge

Patrick McCabe se roman Winterwood sou ‘n mens as ‘n moderne Gothic kon beskryf. Dit is ‘n roman wat tussen fantasie en werklikheid huiwer en boonop het die skrywer die vermoë om alles te laai met implikasie. Niks word direk vertel nie.

Ons beleef alles vanuit die perspektief van ‘n uiters onbetroubare karakter wat waarskynlik as kind gemolesteer is, deur sy vrou verneuk word, ten spyte van ‘n gelukkige verhouding, ‘n grusame moord op ‘n kind weergee, om enkele hoofmotiewe uit te wys.

Maar, ‘n regter se uitspraak dat die vrou deur die man aangerand is en dat sy hierom die kind moet versorg, onderstreep die leser se groeiende besef dat die houvas op die werklikheid nogal prekêr is. Boonop is daar besoeke van ‘n spook wat die hoofkarakter moet laat kies tussen goed en kwaad, patologiese gedrag, verandering van identiteit na ‘n oënskynlike selfmoord, angsaanvalle en obsessionele gedrag wat die leser bekend stel aan die binnelewe van – waarskynlik – ‘n “borderline personality disorder”.

Jy is immers altyd (onbewustelik) aan die fokalisator se kant, omdat jy vanuit sy perspektief waarneem, orden, beoordeel. In hierdie roman word elke baken omvergewerp deur ‘n buite-kwalifikasie of objektiewe mededeling: ‘n koerantopskrif, ‘n terloopse opmerking of juridiese uitspraak.

So word die boek geadverteer deur die uitgewershuis: The chilling, spellbinding and highly original new novel from the prize-winning author of Breakfast on Pluto and The Butcher Boy. Beter kan geen resensent die komplekse gegewe van hierdie Ierse roman opsom nie.
Op ‘n vernuftige wyse word die spel tussen fantasie en werklikheid volgehou. Die Ierse folklore speel ook in op die gegewe te verduidelik: die geloof in spoke en “tall stories”, drankmisbruik en dies meer, help die leser om die verwikkelde drade vas te knoop en die sprong tussen fantasie/beswyming en die werklikheid vas te knoop.

Die plek Winterwood is magies, gelaai met onheil en onverwerkte konflik.

Redmond se liefde vir Catherine en sy verhouding met Immy word emosioneel eg beskryf. Die beginjare van die verhouding is goed, ten spyte van ‘n ouderdomsverskil.

Die verhouding later met Casey wanneer hy ‘n ander identiteit aanneem – en hier wil ek nie leesplesier ondermyn deur te verklap hoe en hoekom dit gebeur nie – as ene Dominic Tiernan maak van hierdie roman ‘n voorskryfboek vir ‘n Sielkunde dosent.

Met sy nuwe identiteit beweeg hy in die TV-wêreld in, ‘n gekonstrueerde lewe wat in opposisie staan tot die onskuldige, primitiewe lewe van folklore en Ierse liedere.

Auld Pappie Ned, die vioolspeler en sy folklore (en wat Red van hom weet) laat by hierdie leser die vrmoede ontstaan dat die skrywer McCabe se doel was om die Ierse gewoontes, folklore, legendes aan die kaak te wou stel.  Dit word dan op die skutblad as “savage satire” beskryf.

Die roman lewer kommentaar op sigself wanneer die dokumentêr wat vervaardig word There are my mountains as volg beskryf word:

“...is an anatomy of a society in flux, a magnificently detailed view of the journey from the almost medieval atmosphere of 1930s rural Ireland to the buoyant postmodern European country it is today, and must be considered, a uniquely seminal and passionate work” (p. 233).

By ‘n tweede lees, was ek minder onder die indruk van die roman en het ek gevoel dat die skrywer sy leser “dupe” in iets wat half-parodies wou/wil wees. Miskien is ek verkeerd. In hierdie genre verkies hierdie leser ‘n roman wat jou nie snuf in die neus laat kry nie. Maar dit is alles uiteindelik ‘n kwessie van smaak!

Dalk die “savage satire” waarvan die buiteblad praat?


[Hierdie resensie word met vriendelike vergunning van Die Volksblad geplaas.]