Tuesday, March 26, 2013

Tom Dreyer - Stinkafrikaners (2000)



Tom Dreyer. Stinkafrikaners. Tafelberg Uitgewers, 2000. ISBN 0624038556.

Resensent: Joan Hambidge

Dis nie 'n boek vir sissies nie. So waarsku die mediaverklaring wat ook weet te vertel dat hierdie boek herinner aan Raymond Chandler en Quentin Tarantino. 'n “Oop” teks dus in Umberto Eco (The role of the reader) se terme, omdat die leser kan oorinterpreteer.

En die mees uitdagende aspek van die postmodernisme is dat dit juis die verhewe letterkunde wil gelyk stel aan die populistiese. Tom Dreyer gebruik die thriller om sy storie te vertel.

Die genre van die thriller is alreeds deur Jerry Palmer (Thrillers - Genesis and structure of a popular genre, 1978) deeglik onder die loep geneem en Stinkafrikaners doen presies wat hierdie soort boek doen: elke aksie, beweging, gebaar van Joe Pereira is 'n vinjet. Net soos in James Bond-verhale. Ian Fleming se karakter (en nou praat ek van die romans en nie die films nie) se gedagtegang en maniërismes is 'n kortpad vir die latere gebeure.

Dis duidelik dat Tom Dreyer al hierdie skrywers ken. Sy boek lees lekker, dis goed geskryf. Dis net: na Erdvarkfontein en Stinkafrikaners is dit waarskynlik tyd om nou 'n nuwe rigting in te slaan. 'n Teks met meer diepte. Miskien is ek dan 'n sissie.

'n Sissie vir sub-teks en interteks. Vir iets meer as die gegewe van dwelmbase in die agterstrate van Parow. Dobbellisensies. Bendes. Koelbloedige moorde.

Wat is die punt van die roman?, vra ek myself. Miskien wil dit 'n anti-roman wees. Maar waarom dan die hoofstukindelings wat duidelik inspeel op die ouktoriële roman van die negentiende eeu. Die hoofstuk kondig as't ware die gebeure aan.

Miskien het ek net te veel Raymond Chandler gelees. En miskien het Jeanne Goosen met Ons is nie almal so nie die kultusboek oor Parow geskryf.

[Hierdie resensie word met vriendelike vergunning van Die Burger geplaas.]