Monday, March 25, 2013

Jane Fox - The killing bottle (1999)



Jane Fox. The killing bottle. David Philip, 1999. ISBN 0 86486 396 9.

Resensent: Joan Hambidge

Jane Fox is veral bekend vir haar gedigte wat in verskeie literêre tydskrifte verskyn het. In 1992 verskyn The dancer and other poems (Snailpress). The killing bottle is haar debuut as romanskrywer en vertel die verhaal van 'n ou skuur waarin verskeie bottels met motte en skoelappers staan. Dit het behoort aan 'n beroemde lepidopteris. Daar is ook die seun, William, van die beroemde wetenskaplike, sewentig jaar oud en eensaam; Mapunye, die geskonde swartman.

Die hele tematiek staan dus in die teken van transformasie (in Jungiaanse terme) en herinner ook aan Nabokof se obsessie met vlinders.

Die verhaal word gejukstaponeer tussen verlede en hede. 'n Jong ongetroude egpaar, Meg en Ash, se motor raak onklaar en so raak hulle dan betrokke by William en Mapunye.

Hulle aankoms lei tot 'n oplossing van konflik tussen William en Mapunye en die slot van die roman is werklik uiters subtiel hanteer.

Die roman is mooi geskryf en is vol subteks. Daar is baie momente wat primordiaal gelees kan word, soos die verwysings na die sogenaamde bottel wat deur die hele vertelling geweef word.

Ook word die verlede en die hede goed vir die leser aangedui in kursiewe en gewone druk sodat 'n mens die hele tyd die verskillende vlakke van vertellling kan vergelyk. Maar die roman wil kennelik ook 'n spanning tussen die simboliese en die reële uitwerk, Afrika-kultuur en Westerse rasionaliteit.

Dit word alles goed hanteer. Daar is klein momente in die roman wat 'n mens lank na die lees bybly, soos die kragtige beskrywing van geweld op bladsy 115. Ook die verhouding tussen die twee jong mense sit vol spanning.

Ook wanneer Meg droom tydens haar prekêre swangerskap, word daar soveel psigo-analitiese beelde gebruik wat die leser verder laat speur.

Die titel slaan dus duidelik op die onbewuste wat soos Jung en al die ander psigo-analiste beweer, 'n ruimte is waarin alles geberg word wat ons dink en beleef (het). Ook kan ons ervarings nooit negeer nie en kan dit uiteindelik op onverwagse momente ons lewens verander.

Dit is geen groot roman nie, maar 'n genoeglike leeservaring waaraan 'n mens bepaald plesier het. 'n Mens kan sien dat die romanskrywer 'n digter is. Hierom die dikwels poëtiese beskrywings in die mooi versorgde boek van David Philip.

[Hierdie resensie word met vriendelike vergunning van Rapport geplaas.]