Thursday, March 21, 2013

Dylan Thomas - 20 Gedigte (Vertaal en geillustreer deur Ben Dekker) (2000)

Dylan Thomas

Dylan Thomas. 20 Gedigte. (Vertaal en geillustreer deur Ben Dekker). Bitkop Publikasies, 2000. ISBN: 0 620 23510 1.

Resensent: Joan Hambidge

Ons is in Afrikaans verwen met Uys Krige se voortreflike vertalings van Spaanse en Portuguese gedigte. Vertalers is verraaiers, lui die afgesaagde gesegde. Maar sonder vertalings sou ons nooit Mandelstam kon lees nie; of Yevtushenko; of Neruda.
Het dit enigsins sin om 'n bekende taal soos Vlaams of Engels te vertaal na Afrikaans? Is Herman de Coninck nie toeganklik genoeg nie? Behoef ons Dylan Thomas in Afrikaans?

Toe hierdie leser weer gaan kyk het na Dylan Thomas se kragtig, bykans aggressiewe gedigte, het die oog ook geval op die Amerikaanse digter, Theodore Roethke se werk. Hierdie Amerikaner had onder meer 'n invloed op Ernst van Heerden. Hoe sal 'n mens so 'n brose stem vertaal?

Dit sit nie in algar se broek om 'n vers te vertaal nie. Johann de Lange is 'n voortreflike poësie-vertaler en in vertalings gebeur die onvermydelike: die gedigte word iets anders. Dis soos 'n telefoontjie wat ons as kinders gespeel het. Die boodskap word met elke oordrag verander of gewoon verkeerd gehoor.

As 'n mens Ben Dekker se gedigte vergelyk met die oorspronklike het daar baie verdraaiings plaasgevind. (Terloops, 'n mens moet jou leser se taak vergemaklik deur die oorspronklike titels te verskaf.)

As 'n mens die gedigte beoordeel net as Afrikaanse tekste is beslis iets bekoorliks in hierdie versameling van Bitkop publikasies. Dis die soort boek wat jou amper dwing om al jou akdemiese vooroordele oor vertalings te laat vaar en  dit net as gedigte te geniet. Dan is 'n mens nogal verras deur die energie van die gedigte.

Dylan Thomas se gedigte het veral op die klankeffekte gefunksioneer. Hy het die gereis en die verse voorgedra. Ook hierdie gedigte ontgin hierdie effekte. So klink 'n gedeelte van Onder die dooies van die rooidag inval was 'n man van 'n honderd:

Die hemelse ambulans getrek deur 'n wond
Groeiend wag vir die graaf se klank op die kas.
O hou sy beendere uit die gewone wa,
Die oggend vlieg op die vleuels van sy jare
En 'n honderd ooievaars sit op die son se regterhand.
(p. 37).

Insgelyks skitterend is Die hand wat geteken het:

Die hand wat geteken het, verslaan 'n stad;
Vyf vorstelike vingers belas die asem,
Verdubbel die bol dooies, het 'n land halveer;
Die vyf vorste het 'n koning doodgemaak...
(p. 20).

Kom, bestel onverwyld hierdie boek van Bitkop publikasies, Postnet X 5311 Exec Suite Umtata 5100.

[Hierdie resensie word met vriendelike vergunning van Die Burger geplaas.]