Starling Lawrence.
Montenegro. Black Swan, 1998. ISBN 0
552 99807 9.
Resensent: Joan Hambidge
Montenegro vertel die verhaal van 'n Engelse reisiger, Auberon
Harwell wat 'n gehuggie besoek. Hy gee voor om botanis te wees, maar dit blyk
gou uit die vertelling dat hy 'n soort agent is. Die Eerste Wêreld oorlog mag
enige oomblik uitbreek...
Die roman lê ook klem op die gewelddadigheid van die
Montenegro Serbe. Danilo Pekocevic is die patriarg van die verhaal en in 'n
soort moderne Romeo en Juliet-aanslag
is sy seun Toma verlief op 'n Moeslim-buurdogter. (Die foto in Time
van die Romeo en Juliet wat uit verskillende politieke agtergronde bereid
was om te sterf vir hul lewens, word dan ook geaktiveer.)
Asof dit nie genoeg is, raak Harwell, die buitestaander,
verlief op Toma se moeder, wat weet welke weerwraak opgesluit lê in haar seun
se dwase liefde vir 'n Moeslim-meisie. Harwell se outsider-skap word opgehef deur sy betrokkenheid en so gesien,
lewer die roman dan kommentaar op medepligtigheid en onbetrokkenheid.
Die skrywer word opgehemel as 'n moderne Rudyard
Kipling, 'n H. Rider Haggard, 'n
Erskinde Childers, 'n Joseph Conrad. Sak Sarel!
Avontuur is daar beslis soos wat 'n mens by al hierdie
skrywers vind, maar die werklike unieke taalaanslag van Joseph Conrad vind 'n
mens nog lank nie hier nie.
Die aanslag is definitief wat my betref meer populisties
en om dit verder ook nog met The English
patient te staan en vergelyk, klink vergesog.
Miskien maak dit 'n oortuigende film. Boeke wat met
maklike opposisies werk en die politieke kwashale lekker trek en dit met 'n
liefdesintrige omraam, mag op die silwerdoek oortuig.
Die historiese verwysings is imposant en die etlike
kultuurverwysings verbreed 'n mens se kennis. Ook die verwysings na blomme is
goed nagevors.
Dit is nie 'n roman wat my van my voete afgeruk het nie.
Maar is daar iets méér persoonlik as literêre smaak? Veral as 'n mens dit
vergelyk met Salman Rushdie se The ground
beneath her feet (wat sopas verskyn het) en ook politieke kommentaar lewer.
Die uitgewer het die boek ook verkeerdelik loop staan en
vergelyk met o.a. Conrad. So word verkeerde verwagtings geskep.
[Hierdie resensie word met vriendelike
vergunning van Beeld geplaas.]
