Saturday, February 15, 2020

Filmrubriek | Judy

Judy Garland | Renée Zellweger

Renée Zellweger verdien elke ruiker, applous, prys, toekenning en wat nog vir haar vertolking in Judy (regisseur: Rupert Goold). Sy speel nie Judy Garland nie; sy word Garland. Gebare, gesigsuitdrukkings, danspassies, die manier waarop sy staan en selfs rook.

Die film begin wanneer sy alreeds in diep skuld is. Die hotel kan haar nie meer huisvesting bied nie; sy moet betaal, al is sy Judy G. Laatnag moet sy en haar twee kinders in 'n cab ander verblyf soek. Die onsimpatieke eksman is raadop.

Só word sy gedwing om Londen toe te vertrek om geld te maak in 'n stad waar sy gewild is. Sy laat haar kinders agter by die eks en in Londen beleef die kyker haar tuimelende einde.

Wanneer sy aan die einde van die rolprent “Somewhere over the rainbow” sing, staan die hele gehoor op en sing saam – by vorige geleenthede is sy uitgejou oor haar grensoorskrydende gedrag op die verhoog. Sy noem iemand selfs 'n bobbejaan wanneer hy haar koggel met “Jy drink 'n hele kroeg leeg.” Haar antwoord: “Kom staan jy op die verhoog, dan kyk ons ...”

Die film ondersoek die impak van haar lewe as suksesvolle kinderster. Sy mog nie te veel eet nie en dieetpille moes haar in toom hou. Sy is ook gemanipuleer en laat verstaan sy is nie moi genoeg nie.

Slapeloosheid is die eerste gevolg wat in later jare met pille en alkohol gereguleer word.

Ons beleef die ouer Judy wat terugkyk op haar jeug. Die “Yellow Brickroad” bly haar ontglip. (Dit is tersaaklik dat Žižek  The wizard of Oz (1939) betrek in The pervert's guide to the cinema in die spel tusden fantasie en werklikheid.)

Wanneer Judy Garland ten slotte val en struikel op die verhoog, is dit letterlik en figuurlik.

Twee ondersteuners maak een aand laat vir haar 'n omelet – 'n toneel van ongelooflike, troostelose eensaamheid, maar ook 'n erkenning dat sy 'n gay-ikoon is. (Hierdie twee figure red haar ook tydens 'n show.)

In 'n onderhoud – snerpend – met 'n Britse invraer verdedig sy dat sy net vir een uur 'n ster is; die res van die tyd is sy 'n gesinsmens. Wat helaas nie so was nie. Sy was verlate tot in haar siel toe.

In 'n Londense telefoonhokkie bel sy haar dogter op. Ervaar die ruwe werklikheid dat die kinders eerder by die vader wil bly wat standvastigheid bied. 

Zellweger se hantering van hierdie nuus is volgens hierdie kyker op sigself 'n toneel wat haar besondere talent as vertolker illustreer. Aanvanklik bly sy in beheer; dan is sy ooremosioneel oor die verlating.

In haar jeug het Renée Zellweger glo in 'n kroeg gewerk. Dis duidelik dat sy hier afgekyk het mense beheer verloor oor hul lewens.

6 maande na die Londense konserttoer sterf Garland. Dis al wat die einde vir ons verklap. Ons weet egter dat sy waarskynlik 'n einde aan alles gemaak het, al word daar geskryf dat sy per ongeluk dood is aan 'n oordosis. Hierna het haar talentvolle dogter, Liza Minnelli, elke sent skuld terugbetaal maar ook met haar demone geveg.

In Short lives word Garland se lewe ondersoek. Die sub-titel lui: Portraits Of Writers, Painters, Poets, Actors, Musicians And Performers In Pursuit Of Death deur Katinka Matson het in 1980 by MacMillan verskyn.

Ek is selde gaande oor 'n film waarin 'n beroemde sanger of akteur aan bod kom. 'n Mens bly deurgaans bewus dat 'n dubbelganger is en nie heeltemal die regte mens nie.

Hier moes ek bes gee: vir twee uur lank kyk jy na RZ wat JG word.

Minnelli het ek in die tagtigerjare sien optree in Sun City. Vir my bly sy is 'n enorme kunstenaar (Cabaret) en wanneer sy sing.

Liza M is haar moeder se dubbelganger:

Over the rainbow

Die paparazzi betrap 
Liza Minnelli 
spieëlbeeld van haar ma 
reg voor die Betty Ford-kliniek.

Te laat vir possum speel, 
net betyds vir trane 
hoed in die hand (so kom mens glo reg deur die land) 
kameras kliek.

Vir drank? Vir rook? Vir dwelms?
oë koelbloedig verskiete sterre
trapsoetjie-satdig maar seker die trappe op
kliek-kliek.

Te lank moeder gespeel,
te veel pille uitgetel 
verslawing tydelik teen onthou 
‘n plakboek van verlange.


Met nog ‘n omdraaislag
val die hande wit gekneukel op         trane stol: 
“If I can make it here, 
I can make it anywhere.”

Uit: Bitterlemoene. Human & Rousseau, Kaapstad. 1986.

En uit Lot se vrou uit 2012:

Liza Minnelli unzipped

Dames en Here,
ek stel u voor aan Liza Minnelli:
GeTony, GeEmmy, GeOscar,
selfs GeGoldenGlobe
dis Liza, voorste danser,
sanger, aktrise,
aka Sally Bowles,
die dogter van Vincente Minnelli
en Judy (“Over the rainbow”) Garland.
Die lewe is ‘n kabaret, ou tjom! 
“Love hurts” sing sy oë oopgesper
saam met die Pet Shop Boys.
Vier huwelike, vier egskeidings,
vele kere geBetty Ford.
Vereffen haar moeder se skuldlas: 
“So sorry I said”.
Liza met ‘n zee,
unzipped,
zzzzzzzzzzzzzzz,
derms uitryg 
op YouTube:
skelm gekiek
oor die muur,
kapoet, wankelend.
Op die web se reklamebord
“The night Liza Minnelli
collapsed on stage”
kliek, kliek, kliek.

Hoe kinders hulle ouers voltooi of herhaal - Lacan meen ons herhaal ons ouers se simptome en foute ...

© Joan Hambidge