Die familieskap van tekste
Op ‘n oggend berei sy haarself voor vir ‘n nagraadse lesing. Die jaar begin momentum kry met studente se lesings. Elke jaar ontdek sy nuwe aspekte of nuwe invalshoeke. Ou wyn in nuwe sakke, dink sy by haarself…
Sy tel twee swart boekies op in haar biblioteek wat sy orden en afstof. Muecke se Irony and the ironic en Heather Dubrow se Genre.
Sy moet vir haar jong student iets nuuts leer oor genre-voorskrifte en verwagtinge. Waar en hoe ‘n mens weet ‘n teks is ‘n gedig of ‘n prosa-teks … en hoe sekere skrywers hierdie voorskrifte “meng” of met opset ignoreer.
Dit is al geruime tyd dat sy weet hoe die dood van haar vader haar bybly. Of sy nou vir die eerste keer presies weet watter invloed hy op haar lewe gehad het. Hoe sy soms wonder oor hoé hy sy teleurstellings en ellendes oor sy familie verwerk het. Sy onthou op ‘n dag het haar vader vir haar gesê dat hy Sondae alleen is met sy God. Dat dit die een ruimte is waar niemand kan binnebring of steur nie.
Hoekom maak dit haar vandag so onnoembaar hartseer?
Haar vader se ontsettende isolasie, maar terselfdertyd sy geloof in sy God, het sy toe nie verstaan nie. Sy is amper laat vir ‘n tweedejaarlesing oor die digter Johann de Lange, aangebied as die “Die teks Johann de Lange”.
Sy is al vir ‘n hele paar lesings besig met Lacan en De Lange se beskrywing van sy vaderfiguur wat hom verlaat het na sy selfdood. En hoe hierdie skimmige figuur die teken in De Lange se onbewuste is wat alles bepaal en struktureer. Sy verduidelik hoe die drie vlakke van betekenis, te wete die verbeelde, simboliese en Reële terselfdertyd een word.
Bykans soos die Vader, die Seun en die Heilige Gees.
Sy sou meer wou vertel. Hoe sy die genre-boek opgetel het en op bladsy 117 van hierdie boek lees: “They may, too, maintain a tense and ambivalent relationship with those progenitors long after the parent genres cease to be in vogue, much as our emotional relationships with our relatives do not necessarily cease at their deaths.”
Dit slaan haar asem weg, hierdie waarheid dat genres soos menslike persoonlikhede, ook komplekse verhoudings aangaan met dié om hulle. Rebellie, opstand, of wat ook al …
Épater la bourgeoisie
vir Johann
In ‘n studie oor genre van ene Heather Dubrow,
konkludeer hierdie teoretikus, so waar as vet,
dat die verhouding met ons ouers nadoods voortduur.
In ‘n lesing oor jou verbintenis met jou vader
sien ek hoe jy elke genre-voorskrif oor ‘n gedig
se sluiting ondermyn, afbreek en uitstel.
Waarom, wonder ek, word ons onthou om die on-
bedoelde, die jeugvergrype, die San Andreas-fout
van die lyf, die onvergeeflike vloek-in-die-vers
eerder as die onverwoordbare pyn wat voortslinger
in gebreekte sonnet na gebreekte sonnet?
