The Fall is ‘n uiters relevante speurreeks wat, behalwe vir die analise van ‘n reeksmoordenaar se optrede in Belfast, belangrike gender-stellings maak.
Stella Gibson (vertolk deur Gillian Anderson) bely sy het antropologie bestudeer en telkens lewer sy kommentaar op menslike gedrag. Sy verwys na interne en eksterne selwe. Die kyker is ook bewus van ‘n doubling tussen haar en die reeksmoordenaar. Sy optrede word in jukstaposisie met hare geplaas.
In die film lewer Stella Gibson kommentaar op hoe die media vroue sien: òf as hoer òf as maagd. In die media-dekking van die soeke na die reeksmoordenaar, is sy krities oor uitsprake wat haar manlike kollegas maak oor vroue. Selfs al is ‘n vrou ‘n prostituut, gee dit niemand die reg om haar aan te val nie.
In haar verhoudings met manlike kollegas is sý die een wat die seksuele interaksie domineer. ‘n Jong speurder word haar kamernommer in die Hilton gegee. Wanneer hy wil stort voor die interaksie, verkies sy dat hy dit nie doen nie. Sy neem ook in ‘n dominerende posisie in tydens die seksaksie.
Terselfdertyd is Specter besig om sy slagoffer te bad, die lakens te was en haar naels te verf. (Water is ‘n simbool van reiniging, en die jong Paul het nie gebad in die weeshuis nie sodat hy nie gemolesteer sou word nie. Stella swem in die hotelswembad om te ontvlug of te ontspan.)
Agterna wys Stella die jong speurder af. Dit was vir haar gewoon ‘n one-night stand (soos sy dit tipeer: ‘n sweet night). Sy erken teenoor ‘n vroulike kollega dat sy Antropologie bestudeer het en hierom het sy onder andere kennis van Sjinese gebruike soos ‘n walking marriage (The walking marriage of Mosuo ethnic group - China - Chinadaily.com. Besoek 18 April 2018).
Vir haar is seksuele ervarings vir die oomblik en iets waaroor sy nie skuldig voel nie. Wanneer die jong speurder doodgeskiet word en haar manlike eweknie, ACC Jim Burns (vertolk deur Jim Lynch) vra of sy skuldig voel, reageer sy nie emosioneel nie. Eerder ontwykend. Ook nie op die bekentenis van die vroulike en gay-kollega dat sy kondome uit die badkamer van die Hilton hotel verwyder het om háár te beskerm nie.
Sy is eweneens aggressief wanneer sy gekritiseer word oor haar (altans vir ‘n manlike kollega) transgressiewe gedrag. Wanneer ‘n vrou met ‘n man (objek) seks het, is dit onaanvaarbaar, konstateer sy. Andersom mag dit: man fucks woman (object).
Wanneer ‘n joernalis ontoepaslike vrae vra, is haar reaksie: ”He doorstepped me.” Sy gebruik ook kragwoorde. Ook haar kollega Burns is verlief op haar, besoek haar een aand wederregtelik wanneer hy dronk is en word deur haar geklap wanneer hy toenadering soek.
Sowel Stella as die Specter hou dagboeke of joernale. Hierin stort sy haar gevoelens uit oor abandonment. Haar vader is dood toe sy op ‘n jong en dus gevoelige ouderdom was.
Sy skryf haar diepste gedagtes en gevoelens neer wat hy in haar hotelkamer lees. Sy joernaal bevat foto’s en inskrywings van sy slagoffers wat hy wegsteek bo sy kind se bed. Sy weet dat hy na die moord op ‘n jong vrou masturbeer en dat sy joernale – wat die kyker meemaak – sy eie geskepte pornografie is (The Fall/ Gillian Anderson’s BBC Series | The Feminist Spectator. Besoek 18 April 2018).
Die reeks is die omkeerde van die tradisonele whodunnit,omdat jy as’t ware saam met die moordenaar en die speurder beweeg. Jy sien hoe Stella die legkaart bou rondom Paul Spector (Jamie Dornan) se optrede. Sy besef hy voel minderwaardig en hierom vermoor hy jong professionele vrouens wat hy soos objekte hanteer. Vanweë haar kennis van mans, besef sy ook dat hy masturbeer nadat hy ‘n vrou vermoor het, omdat hy nie in staat is om werklike intimiteit te beleef nie.
Trouens, hy voel wel skuldig oor ‘n moord op ‘n jong swanger vrou. As hy bewus was dat sy ‘n kind verwag, sou hy haar nie doodgemaak het. Hy laat ook nartjieskille agter …
Hierdie reeks werk met die idee van sielkundige doubling. Die intelligente vroulike speurder verstaan die psige van die moordenaar. Hulle is immers beide verwonde kinders.
Is Stella ‘n man in vroueklere? Of is sy ‘n werklik bevryde vrou met agentskap.
Ek meen sy is laasgenoemde. Hierdie reeks dekonstrueer stereotipes oor genderrolle, en hoe rolle aangeleer word.
© Joan Hambidge
