Kahlil Gibran. Die
profeet.
Resensent:
Joan Hambidge
Die profeet van Kahlil Gibran (1883 – 1931)
word beskou as een van die mees gelese boeke naas die werke van Shakespeare en
Laotse. Gebore naby die berg Libanon het hy as jong kind na die VSA verhuis en
in die kunste gestudeer. Hy is in New York oorlede, maar in sy vaderland
begrawe.
Hierdie
spanning tussen die land van herkoms en die nuwe wêreld, gee dan aanleiding tot
‘n nostalgiese dimensie in die digter. Die digkuns bevat vele voorbeelde van
digters wat hierdie spanning in hul gemoed projekteer op hul verse en in
Afrikaans is die latere werk van N.P. van Wyk Louw tekenend hiervan.
Louis
Fourie se vertaling lees vlot en poëties. In ‘n ónoortuigende vertaling bly die
leser dikwels bewus van sinne wat nie vloei nie, lomp grammatikale seggings,
steurende ritme en ‘n teks wat nie werklik van een taal na ander getransponeer
is nie.
Dit is
nie die geval met hierdie teks nie. Die leser word ingetrek in die vloeiende
gegewe. Die teks is ‘n meditasie oor die lewe en dood, die liefde in veral ‘n
geestelike dimensie.
“Almustafa,
die uitverkorene en die geliefde, wat soos ‘n daeraad vir sy dag was, het
twaalf jaar lank in die stad van Orphalese op die skip gewag wat sou terugkeer
om hom na die eiland van sy geboorte terug te voer.” So begin hierdie beroemde
teks.
In
hierdie teks word daar vrae gevra oor kwessies soos die liefde, oor kinders,
oor gee, oor eet en drink, ensomeer.
En Primi
Piatti, die restaurant, het die motto werk is liefde sigbaar gemaak, hier
gekry!
Daar is
onthoubare reëls soos: “Mense van Orphalese, julle kan die tamboer omfloers en
die snare van die lier laat skiet, maar wie van julle kan die lewerkie beveel om
nie te sing nie?” (52).
En
dan: “En wat is die son vir hulle behalwe die bron van skaduwees?” (52).
‘n Ander
een: “Net soos die pit van die vrug moet breek sodat sy hart in die son kan
staan, so moet julle pyn ken”(60).
Die lewe
word as ‘n reis voorgestel, ‘n gegewe wat ons terugvind in vele tekste soos die
tarot waaroor vele kenners al uitgebreid geskryf het. Hierdie lieflike boek het
ek gelees saam met The soul of Rumi,
vertaal deur Coleman Barks (HarperSanFrancico, 2002) en Olyfwoestyn (saamgestel en vertaal deur I.A. Ben Yosef en die
digter, J. Steyn, Perskor 1997).
“One-handed
basket weaving” oor die derwiesj wat wag op die peerboom wat sy pere moet
afgooi en nie kan wag nie. En dan die lewenswysheid van Moehammed dat die mens
soos ‘n veer is wat in woestynwind gewaai word…
Die profeet is ‘n boek vir lees en herlees.
Boonop bevestig dit dat daar in die huis van die digkuns vele kamers is en hoe
hierdie teks afwyk van ons tradisie is fassinerend.
“Want
wanneer my vlerke voor die son uitgesprei het, was hulle skaduwee op die aarde
‘n seeskilpad” (104).
Adamastor
het die boek besonder mooi uitgegee met ‘n los flap om die teks en die
oorspronklike vertaling het reeds in 1955 verskyn. Hopelik sal Adamastor ook
kans sien om M.M. Walters se reeks Poësie
uit die verre lande (met o.a. Spaanse vertalings van Uys Krige) weer vir
ons uit te gee?
[Hierdie
resensie word met vriendelike vergunning van Die Burger geplaas.]