Carina
Diedericks-Hugo. Thomas@rock-ster.net.
Lapa Uitgewers, 2010. ISBN 978 0 7993 5080 7.
Resensent: Joan Hambidge
Elke jaar, en
dit is die waarheid, lees ek ‘n Saartjie Baumann om my terug te voer na my
heerlike leesplesier as kind. En sommer vir die lekker, tel ek ‘n Maasdorp-boek
op. Reeksboeke, so meen vele kenners van kinder- en jeuglektuur, is sleg vir
die jong kind, omdat dit glo te afgestem is op voorspelbaarheid en die kind se
verbeelding aan bande lê.
Hiermee wil ek
grondig verskil. Reeksboeke het ‘n nuwe geslag lesers onder meer geleer om
postmodernistiese tekste te begryp met die hersirkulasie van karakters (uit
ander romans ook) of teksgrense. Dan praat ons nie eers van hoeveel vrouelesers
Dr. Serfontein as ‘n rolmodel sien of hartgrondig na Kobie se kaskenades
verlang nie.
Carina
Diedericks-Hugo verteenwoordig die nuwe geslag jong lesers se Topsy Smith /
Bettie Naudé. Die jongste uit haar woordverwerker (nie pen nie!) is Thomas@rock-ster.net
wat beskryf word as ‘n radikale boek wat rock. Die jong leser word behalwe vir
die boek ook geneem QR-kodes wat jou lei na ‘n klankgreep, video en foto; ‘n
spesiale MXit-kanaal net vir Thomas en vriende; ‘n gunstelingspeletjie Fangs en
‘n Radikale Rockfees se webblad waar jy self ‘n rockster kan word en jou eie
musiek kan meng. (As jy nie weet wat dit alles behels, ontspan: dit word in die
boek verduidelik, dude.)
Die skrywer
begryp dus die nuwe geslag se behoeftes. Hulle wil nie lees van Malie of Alie
wat blommetjies pluk of gekunstelde Afrikaans (of Afrikons) met mekaar praat
nie. Hierom word daar in die Thomas-boeke verwys na “losers” of “pel”. Die
woord “sure” word gebruik en uitdrukkings “soos in glad nie”.
En die lewe
suig. Die idilliese bestaan wat in ouer kinderverhale aangebied word (en
waaraan grootmense dalk plesier mag hê), word in hierdie tekste
geproblematiseer en ondermyn. Op die agterblad byvoorbeeld is daar nie net wit
kinders nie, maar ook bruin en swart kinders wat dus ‘n groter teikenmark
verseker. Kinders tans beleef gemengde skole.
Die verwysings
in die roman is eietyds. Karen Zoid, Hannah Montana, Francois van Coke, onder
andere, gooi hier ‘n draai. Ons lees van “groupies” en “dudes”.
Die harde
werklikheid van die nuwe Suid-Afrika kom ook aan bod met verwysings na die
impak van ‘n kaping op ‘n lewe.
Die verhaalgang
is snel en Diedericks-Hugo kan vertel. Dit is bekend dat sy intensiewe
navorsing doen en skole besoek om kinders se behoeftes te snap. Wat ek weet (en
begryp) van jong mense, word hulle behoeftes aangespreek. Net vanaand gaan ek
weer nostalgies raak en ‘n Trompie lees!
Kenners op
hierdie gebied, soos Lydia Snyman en Maritha Snyman tans, sal beslis kennis
neem van ‘n veranderende sub-genre. Daar is onder andere kru-taal in
(“poepsak”, bladsy 44) en die karakters praat waarheidsgetrou. Dalk kan hierdie
boeke ‘n vergelykende studie oproep: hoé die ou-Suid-Afrika se “onskuldiger”
reeksboeke oorgegaan het in ‘n ander werklikheid. Kyk byvoorbeeld hoe word
gesagsfigure hier uitgebeeld.
Die komplekse
binnelewe van die jong mens word goed uitgebeeld. Die pyn en frustrasie rondom
“crushes” en skoolwerk. Vals beskuldigings, ‘n aanval op ‘n onderwyser (wag,
wag ek wil nie die storie weggee nie), word teen ‘n snelle tempo vertel. En die
einde bring wel ‘n oplossing met ‘n duidelike wenk vir ‘n volgende Thomas@.
Taalkenners,
oppas vir huilpille in die Horlicks, want dis hoe die kinders praat. Daar is
wonderlike beelde wat ‘n mens altyd sal bybly. (Iemand sit soos ‘n
Hollywood-ster met selluliet; dus afgehaal. Die ou is maller as ‘n alien in ‘n
wasmasjien, is ‘n ander een.)
En die voorblad
van die boek is besonder aantreklik. Thomas sit met ‘n selfoon in sy hand. Ons
verneem van die Hectic Hamburgers, terwyl Saartjie Baumann se Juffrou Minnaar
meen sy ken kinders. Ja, kinders van ‘n ander tyd en dalk die Drie Muskiete en
een met ‘n paar weerbarstige krulle. En Saartjie boep soos Bing Crosby (Omnibus
1, Perskor se heruitgawe van 1993.) Saartjie hou ook ‘n konsert, maar om geld
in te samel vir die Strandfonds en sy is besorg oor arm kindertjies in Indië.
Saartjie is haar moeder se vreugde en las en haar vader se oogappel. Thomas het
‘n pa wat die skoolhoof aanvat en met ‘n siviele eis dreig oor wanoptrede.
Carina
Diedericks-Hugo: you go girl, you go!
[Hierdie
resensie het vantevore in Rapport
verskyn.]