Elias P. Nel. Bek sonner brieke. Protea Boekehuis, 2010. ISBN 978
1 86919 460 4.
Resensent: Joan Hambidge
‘n Goeie
rubriekskrywer is soos goeie port. Jy proe-proe daaraan. Rubrieke verskyn
dikwels in dag- of weekblaaie met ‘n rakleeftyd. Hierna bundel die skrywer dit
onder ‘n titel. Die meeste is egter tydsgebonde en dikwels skryf
rubriekskrywers net te lank sodat die fut sommer gou uit is. ‘n Mens kom die
resep of patroon agter en dan werk dit nie meer nie. ‘n Goeie rubriekskrywer is
‘n stilis, ‘n kenner op sy gebied (soos Melvyn Minnaar oor wyn) of ‘n
lewensgenieter of satirikus (Chris du Plessis). ‘n Rubriekskrywer het ‘n
bepaalde gehoor (en aanhang) en word dikwels in sy of haar tyd ‘n mini-legende
(soos Madeleine van Biljon of L.I. Bertyn). ‘n Goeie rubriek is soos ‘n essay:
elke woord afgemeet met ‘n idee of lewenswaarheid wat lank na die lees nog in
die gemoed draal. Hier is Wilhelm Jordaan die meester. ‘n Goeie rubriekskrywer
skryf oor motors sodat die motor ‘n persoonlikheid kry en ‘n reisskrywer
transporteer jou na daardie vreemde, eksotiese plek. En kosskrywers moet jou
onmiddellik ‘n dis laat próé.
Boonop moet ‘n
rubriekskrywer betyds besef dis tjailatyd en ‘n redakteur moet weet wanneer die
bottel port begin leeg raak. Fynproewers kan onderskei tussen goeie en swak
port.
Die rubrieke in
Bek sonner brieke van Elias P. Nel het oorspronklik in Taalgenoot verskyn en
word op die agterblad geloof deur Frank Hendricks en Abraham H. de Vries. Oom
Goltros word vergelyk met oom Schalk Lourens en Toon Prens. Allersoetste
omgangsafrikaans word hier gebruik en die boek is vir die fynproewer. Binne
verskyn postmodernistiese prentjies.
Die verhale is
eerlik-komieklik in praat-Afrikaans geskryf en wat waarskynlik veral sal bekoor
as as dit voorgedra of voorgelees word.
Wyshede is daar
soos die ou tante wat gaan kla het oor die ouderling se onwelvoeglike voorstel: “Die broer hette
onpraatlike praat met my gepraat”.
Ek is duidelik
nie die teikenleser hier nie.
Dit mag egter in
ander se smaak val en veral taalkundiges, meen ek, sal oneindige plesier hê aan
die taalverskynsels soos innie, hierie, baisekel, tjeeners, allie, oppe, assit,
pambeer, eniklik, bawwetjies, ensomeer.
Die vertellinge
werk telkens met ‘n luisteraar wat dan uiteindelik gefnuik word.
Gun elke
diertjie sy soort drienkie. Oom Goltros (Goliat Tross) is die verteller wat jou
sommer met die hele vark gooi. Prettig die misverstande rondom woorde. Lekker
Hanepoot het ons hier vir die “werrie symste leser” uit die “gorra”. Die
skrywer is ‘n boorling uit Verneukpan.
[Hierdie
resensie het vantevore in Media24
verskyn.]