Bladsye / Pages

Tuesday, July 11, 2023

Resensie | Johann Lodewyk Marais – Sirkelgang | Naledi, 2023

Johann Lodewyk Marais – Sirkelgang. Naledi, 2023. ISBN 978-1-991256-09-6


Resensent: Joan Hambidge

 

In hierdie bundel vind ‘n mens veral ‘n bemoeienis met Afrika en die natuur.

 

Die openingsgedig sê dit reeds:

 

Tel dit met eerbied op: Dit is rou klei

met miljoene vingerafdrukke op.

 

Die titel van die gedig “Interteks” neem die leser nie net na ander skrywers nie, maar veral ook na die skrywer se ondersoek na hierdie temas, soos nou onlangs beskryf in Kumbukumbu: ’n Reisboek oor Kenia (2022). Gesprekke met skrywers soos hierdie een met Pound:

 

Ek lees Ezra Pound 

in die trein en sien druppels 

op die vuil blare. (83)

 

Ezra Pound:

 

     The apparition of these faces in the crowd:

     Petals on a wet, black bough.

 

In “Reisplan” (92) praat hy met tydgenote en hul reise. Marais met ‘n reisplan op die knie. “Onvoltooid II” (44) is ‘n lieflike palinode op Louw se bekende vers:

 

Of dalk sterf jy vannag stilweg 

met die laaste woorde wat steeds 

gesê en ongesê bly voortbestaan.

 

By hierdie digter is daar werklike reis na onbekende ruimtes, maar ook besoeke in die fantasie en herinnering. Die jeug word dikwels opgeroep wat die idee van ‘n sirkelgang oopmaak. ‘n Mens keer terug na jou verlede om die hede te probeer begryp.

 

In “Geel Nyl” skryf hy oor die grense en liminaliteite:

 

Op die grenslyn tussen die dor woestyn

en die doringstruike van die savanne

lê die tekens van vroeër in die sand. 

 

En dis hierdie soeke na tekens wat ‘n mens opval in hierdie bundel met die digter as semiotikus.

 

Veldslae, grafstene, gedenkplate word gesien in hierdie terugreis na die jeugbestaan in Harrismith met ‘n besinning oor die impak van die Boereoorlog. Figure uit die jeug word argetipes van die bestaan wat die kind blootstel en bekend stel aan pynlike ontnugteringe soos oor Kevin wat weggeneem word na ‘n inrigting en die niggie Charlotte. Hierdie leser sien dan ook die terugkeer van jeugmense terug in die nou in mooi liefdesgedigte – maar iets bly in hierdie sirkelgang onvoltooid en ongesê.

 

Foto’s wat nie ontwikkel kon word nie en leeg uitkom, maak van herinnering via die skryfproses die enigste uitweg vir die digter: besonder goed beskryf in ‘n gedig oor Etienne Leroux met verwysings na Jan Rabie en sy vrou, die Vlaamse lettterkundige Marcel Jansens en die biograaf en kanoniseerder J.C. Kannemeyer. 

 

Gedigte oor die natuur en diere – is bekend aan hierdie digter se werkswyse - word hier bevestig in ‘n besondere reeks oor slange. In “Gewone luislang” (47) word die slang gekoppel aan die digter se jeugherinneringe.

 

Gewone luislang

Python natalensis 

 

Tussen die plaashek en die voorhekkie 

vlam die weste op in ’n wêreldbrand 

soos uit ’n prent in die Kinderbybel 

en ek dink die einde het aangebreek. 

 

En uit Genesis hoor ek van die slang 

in die Paradys: Adam en Eva 

se ontmoeting in hulle vrugteboord 

met ’n listige en slu besoeker. 

 

* * *

 

In die dieretuin op Okahandja 

lei Pa my tussen kameeldorings deur 

na olifante, leeus, kameelperde 

en ape ingehok agter tralies. 

 

Skielik lê reg voor ons oë ’n slang 

met yslike donkerbruin rugvlekke, 

die kop soekend en nie vermorsel nie 

en ek vlug gillend los uit Pa se hand. 


Zoopark, Okahandja

 

Ook sinryk hier omdat die oeroeboros ook die slang van kreatiwiteit is met die ewigdurende siklus van geboorte en dood. Die terugkeer na die jeug en hoe dit die volwassene se lewe bepaal, neem ons terug na Carl Gustav Jung se sieninge oor argetipes, die sirkelgang van die bewuste en onbewuste en die numineuse.

 

Die politieke verse beklemtoon ‘n verdere sirkelgang van hoe meer dinge verander, hoe meer bly dit dieselfde. Die digter se groenpolitiek word bewys in verse vir en oor Gretha Thunberg met ‘n inspeel op Ingrid Jonker se gedig oor die kind. Die oorlog in die Oekraïne (met moontlikhede vir verskillende weergawes) bewys hoe behendig Marais dig.

 

Die slotafdeling vergestalt ‘n spirituele bewussyn mooi verwoord as volg:

 

Die uur

 

Daar is ’n uur as die lig verander,

die skadu van die bome langer word, 

die tortelduiwe se gekoer aanhou

en die kraaie naby die huis kom sit. 

Dit is die uur om varkore te pluk

in die ruie tuin van vantevore

en oorkant na die graftes toe te neem

waar my voorouers steeds ter ruste lê

in bestrede en belaste aarde.  (86)

 

Gestroopte verse wat met min woorde ‘n hele sirkelgang laat oopwaaier. Terug na die digter se oeuvre en na ‘n ander digters en plekke:

 

“vol durf met drif en drang, onbevry”.

 

Marais is ‘n uiters produktiewe digter en navorser met uitsonderlike historiese studies en reisboeke.

 

 

Bronne:

Jung, C. G. 1964. Man and his symbols. Londen: Aldus Books.

 

Jung, C.G. 1953 – 1979. The collected works (Bollingen series XX). 20 volumes. Vertaal deur R.F.C. Hull. Ed. H. Read, M. Fordham, G. Adler, Wm. McGuire. Princeton: Princeton University Press.   

 

(Hierdie resensie word geplaas met vriendelike vergunning van FineMusicRadio)

 

Resensie | Johann Lodewyk Marais – Kumbukumbu. ‘n Reisboek oor Kenia | Imprimatur, 2022

Johann Lodewyk Marais – Kumbukumbu. ‘n Reisboek oor Kenia. Imprimatur, 2022. ISBN 978 0 6397 4398 1

 

Resensent: Joan Hambidge

 

 

I

‘n Memorieboek. ‘n Uitsonderlike boek van die digter (en historikus) Johann Lodewyk Marais se reise na Kenia. Regdeur hierdie digter se digkuns is daar ‘n bemoeienis met Afrika en meer spesifiek: Kenia. Die reisverslag is besonder insigryk met ‘n historiese gegewens wat afgewissel word met die digter se indrukke. Oor die verskille in kulturele kodes, misverstande rondom taal, onverwagse tegemoetkomende gidse en natuurlik kansvatters.

 

Die digter het grootgeword in Noordoos-Vrystaat en as skoolkind ‘n obsessie ontwikkel met Oos-Afrika.

 

Deurgaans bly die leser bewus van die digter-as-optekenaar. Wanneer hy ‘n notaboek verloor en onverwags terugvind in ‘n sakkie aan sy tas wat hy nooit gebruik nie, is die leser verlig saam met hom. Anders was ons hierdie verslag kwyt (94). So dig hy in Nomade (2014):

 

Heilige skrif

 

Die vrou wat onder die tamarinde

die Koran sit en lees, keer my vierspoor

wanneer ek buk en met my wysvinger

aan die mooi karakters voor haar wil raak.

Sy gru en hou haar hande beskermend

oor die letters wat vir haar heilig is.

“Elke ayat is wonders en tekens

en het net so uit die hemel gekom,”

sê sy en prewel Mohammed se gebod.

Deur die boomtakke en -blare teken

die son die arabeskpatrone na.

 

Die ayat hier verwys na die genommerde verse in die Koran. Dit beteken ook teken én mirakel.

 

En alle reisigers weet hoe toevallige ontmoetings ‘n hele reis (positief of negatief) kan beïnvloed.

 

Die voortdurende spel tussen belewenis en optekening (wat later gedigte word), is vir hierdie leser die belangrikste aspek van hierdie herinneringsboek, soos die titel reeds aandui.

 

Hierdie reisverslag gee vir ons ‘n kaart van die ruimte wat die reisende digter besoek. Ons beleef sy vreugdes en frustrasies. Maar dit is veral die kaarte van onthou wat hier tersaaklik is: ‘n terugreis na sy jeug op Harrismith waar hy ‘n swart taal aanleer as kind.

 

In “Versugting” (in Ondertussen, 2020) dig hy:

 

My geil, versaakte kontinent:

Iets wens olienhout groei in jou

dat alles Afrikaans sal bly

en kerk, tempel en moskee hou.

 

So met ‘n subtiele verwysing na Van Wyk Louw uit Tristia:

 

My land, my dor, verlate land:

iets wens olywe groei in jou:

dat alles klein, Latyns, gaan word

en kalk-wit kerkies bou.

 

 

II

In hierdie reisverslag verwys hy na die Mau Mau; verder terug: die invloed van die Portugese seevaarders en Vasco da Gama se besoek in 1498. Later natuurlik, die kolonisering deur die Britte en hoe besetters ryk geword het weens koffie- en teeplantasies. Out of Africa deur die Deense skrywer Barones Karen von Blixen-Finecke (in 1937) karteer politieke oorgange.

 

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Kenia uiteraard voedsel en soldate voorsien aan die Britte. En die belangrike historiese oomblik beskryf Marais ook: in 1952 was Prinses Elizabeth en Prins Philip  op besoek in Kenia toe haar vader, Koning George VI in sy slaap oorlede is. Sy is terug Engeland toe en in 1953 as Koningin gekroon.

 

Die opstande van die Mau Mau’s, Jomo Kenyatta en die opkoms van Daniel arap Moi is die ondergrond van hierdie vertelling met latere politieke woelinge.

 

Leakey is hier en die Adamson’s met ‘n uitgebreide bronnelys vir verdere lees.

 

 

III

 

Uit Johannesburg, rigting Mosambiek, Tete, Malawi dan oor Tanzanië waar hy Berg Kilimanjaro sien.

 

Mombasa en Malindi. Nairobi en Douala en Bangui …

 

Lees hierdie boek saam met Lae wolke oor Mosambiek (2003).

 

Dis in ‘n pragtige hardeband gepubliseer deur Imprimatur met mooi foto’s.

 

Kumbukumbu beteken herinnering. Die werklike reise word gesinchroniseer met die reise van die hart.

 

Joan Hambidge is ‘n Genoot en navorser aan die Universiteit van Kaapstad.

 

Monday, July 10, 2023

Rubriek | Joan Hambidge – Vermindering | 2023

I

Wat is die regte woord vir abuse in Afrikaans? Dalk vermindering? Daardie goed gemikte hou – dikwels met ‘n glimlag – wat jou op jou plek sit.

 

Dalk is vermindering presies dat jy iemand nie gee wat hom toekom of wat hy behoef nie. Nie net is dit die klap of skop nie, maar veral die stille weerhouding van goedkeuring.

 

Alles geleer by ‘n vriend wat besig is met ‘n studie oor hierdie fenomeen wat waarsku dat die proses gemik is op die effek. Hierdie soort venyn kan net goed werk as daar ‘n gehoor is wat deel vorm van die negatiewe applouskomitee.

 

So moenie laat blyk dit raak jou nie; dan is die seile sonder wind.

 

Ons moet oorleef. Survival of the fittest. Ons moet dikwels iemand anders uit die pad vee, om self iewers te kom.

 

Is dit wel nodig? In die natuur is daar volop voorbeelde van hoé insekte transformeer om die aanvaller te kan troef. 

 

In my dae as dosent was ek telkemale bewus van hierdie soort strategie. Die sin wat alles dekonstrueer met ‘n maar.

 

Of die hoonlag wanneer iemand besig is om te gly of teenstand beleef. Te veel sarkasme, te min ironie. En ons weet wat Kissinger se siening was van akademiese gevegte.

 

Die ewige Schadenfreude so part en deel van die Akademie. In vele akademiese romans is daar nie net karaktermoord nie, maar soms ‘n werklike lyk om alles mooi saam te vat vanaf Mary McCarthy se The Groves of Academe tot Vladimir Nabokof se Pninen Kingsley Amis se Lucky Jim.

 

Die jongste voorbeeld is die onlangse Vladímír van Julia May Jonas.

 

 

II

 

Die digkuns ontgin hierdie proses, naamlik die besef dat ons uitgelewer is aan ander se meedoënlose kritiek of vermindering. Ons kyk na:

 

D.J. Opperman se gedig “Ou Matroos, Napels” (Dolosse, 1963).

 

Aan hoog geknoopte toue

wapper wasgoed tussen geboue.

 

Kinders baklei

om vullisblikke

na eetbare afvalstukke.

 

Tien mans sit gebuk

van honderde hoenders

vere en pluk.

 

Oor ‘n fornuis 

skree ‘n vrou:

“Wanneer kom jou pampiere

dat ons weer kos kan koop?”

 

Hy swyg, bal sy artritusvuis,

bedaar en staar:

vou in sy hand

die vyf seeroetes van die wêreld oop,

en – onder wapperende wasgoed – vaar.

 

*

 

Peter Sarstedt


In hierdie klassieke vers sien ons vermindering-in-aksie.

 

Die vrou praat nie; sy skree op die man wat afhanklik is van ‘n staatspensioen.

 

Hy swyg en sy weerloosheid word verder bevestig deur artritus.

 

Maar ten spyte van die ellende (bakleiende kinders, afvalstukke, die reuk van hoenders wat skoongemaak word) verlos sy herinneringe hom.

 

Die vyf seeroetes is die lyne op sy hand en die wapperende wasgoed word die seile nou.

 

Fornuis is ‘n stookplek of vuuroond. En in die sinonieme-woordeboek staan dit onder fornikasie. 

Die digter laai dus die gedig met implikasie dat die vrou moontlik geld verdien met haar fornuis.

 

‘n Besoek aan Napels is pynlik weens die armoede en ellende.

 

Peter Sarstedt se song Where Do You Go to My Lovely (1969) word geaktiveer vir hierdie leser. Die bekende gedeelte:

 

I remember the back streets of Naples
Two children begging in rags
Both touched with a burning ambition
To shake off their lowly-born tags, they tried
So look into my face, Marie-Claire
And remember just who you are
Then go and forget me forever
But I know you still bear the scar, deep inside, yes, you do

 

*

 

Hy sing ‘n lied oor haar en hy weet wie sy werklik is en waar sy vandaan kom.

 

Is dit ‘n werklike geliefde oor wie hy sing?

 

Deur die jare is daar gewonder: Sophia Loren? Die Deense aktrise en sanger Nina van Pallandt?

 

Die verskillende moontlikhede en bespiegeling word deur die komplekse lirieke ondermyn. ‘n Jet set-meisie wat aan die Sorbonne studeer het en die Aga Khan ken met ‘n skildery van Picasso is duidelik ‘n samestelling van verskillende beroemdes.

 

Boonop het Sarstedt sélf die mites aangeblaas deur te vertel dit gaan oor ‘n geliefde wat in ‘n vuur gesterf het.

 

Hy het later beken hy het gelieg.

 

Die Franse akkordion en die faux-Euoropese wals beklemtoon dat hierdie lied verskillende style naboots.

 

Nog Opperman nog Sarstedt se tekste word verminder deur die “werklikheid”.

 

As die kunswerk gekoppel word aan ‘n bepaalde insident, reis of mens word dit ingeperk. En dít is die ergste vorm van vermindering vir enige kunstenaar.

 

©  Joan Hambidge

 

 

Monday, July 3, 2023

Resensie | Konstantinos P. Kavafis - Van Alexandrië na Ithaka | Naledi, 2023

Konstantinos P. Kavafis - Van Alexandrië na Ithaka (vertLouise Cilliers). Naledi, 2023. ISBN: 978-1-77617-236-8 | 102 bladsye, R260.00

 

Resensent: Joan Hambidge

 

I

 

Vertalings verruim en verryk ‘n taal. Ons kan nie sonder vertalings betaan nie. Daar is verskillende soorte vertalings: herdigtings, swak en goeie vertalings. Blote transkripsies. 

 

Uys Krige is waarskynlik een van ons grootste vertalers uit die Spaans, Frans en Portugees. Uit Duits het Gunther Pakendorf ‘n beduidende bydrae gelewer soos Daniel Hugo uit die Vlaams. Of Fanie Olivier. Naòmi Morgan en Bernard Odendaal se puik Brel bydraes uit die Frans. Op die Versindaba lewer Odendaal uitstekende vertalings van gedigte, bekend en minder bekend, uit die Duits. Helize van Vuuren uit Duits.

 

Die lys is onmeetlik lank.

 

Dit is dan ook goed om die oorspronklike teks langs die aangebode vertaling te sien. Hier sien ons dit nie, omdat min lesers Grieks ken.

 

My kennis van Grieks is eweneens beperk. Hierom word daar net op die vertalings gefokus as geslaagde gedigte. Daar is wel vergelykings gemaak met Engelse vertalings.

 

Ek lees Kafavis al vir jare en het self “Ithaka” vertaal (opgeneem in Sanctum). Johann de Lange het dit eweneens skitterend vertaal soos Uys Krige.

 

Daar is 44 gedigte opgeneem met ‘n voorwoord en verduideliking van terme in ‘n nawoord. Louise Cilliers is ‘n klassikus en sy ken dus die taal in al sy geledinge.

 

Cilliers se vertalings spreek tot hierdie leser. Met elke herlees, was hierdie leser bekoor.

 

So word hierdie boek bemark:

Verskeie van Konstantinos Kavafis se gedigte is al in Afrikaans vertaal, maar dit is die eerste keer dat so ’n groot aantal vertalings in een bundel saamgevat word, en die eerste keer dat die gedigte direk uit Grieks vertaal is. Kavafis se gedigte alhoewel meer as ’n eeu gelede in ’n verre land geskryf, spreek steeds tot mens vandag. Dit resoneer oor land en tydgrense heen. Uys Krige het Kavafis as ’n moderne praatdigter beskryf dit is asof hy op ’n gemaklike doodgewone manier met jou praat en dit kom goed oor in Afrikaans. Hierdie versameling gedigte is vir die leek sowel as die geleerde.

 

II

 

Die vertaler wys op die verskille tussen puritistiese en volks Grieks en hoe die digter telkens ‘n woord kies wat die beste pas. Sy wys verder op die mitologiese, historiese, filosofiese en homoërotiese temas.

 

Die digter is bekroon met die Medalje van die Orde van die Phoenix.

 

Sy gee ‘n kort lewensloop van die digter, gebore in Alexandrië in 1863.  Dan weens onluste in die stad, die familie se vertrek na Konstantinopel. Sy verskaf eweneens ‘n opsomming van sy digterlike loopbaan en die familie se ellendes. Hy werk vir die Egiptiese kantoor van Waterwese ten einde te oorleef vir ongeveer dertig jaar.

 

Die digter het min gereis en hy sterf op 29 April 1933 op sy sewentigste verjaarsdag.

 

 

III

 

Die toets vir ‘n oortuigende vertaling is dat dit nie soos een moet klink nie. Ek fokus vervolgens op ‘n paar verse. 

 

Verse wat melancholies is, spreek tot my. Dit wat handel oor verbode liefde. Verlange na wat wás …

 

Herinneringe soos in die slot van die gedig “Grys” (87):

 

Herinnering, bewaar hulle

soos hulle eens was, 

herinnering, bring my vanaand wat jy kan, 

al wat jy kan 

van daardie liefde van my. 

 

Die gedig “Gebed” is ‘n juweel (69). Min, spaarse woorde wat verlies en verdriet opvang met ‘n personifikasie van die Maria-beeld.

 

Gebed 

 

Die see het ’n matroos in sy dieptes ingetrek. 

Sy moeder, onwetend, neem ’n kers, 

 

steek dit aan by die voete van Maria, 

vra vir ’n spoedige tuiskoms, goeie weer – 

 

en heeltyd spits sy haar ore teen die wind. 

Maar terwyl sy bid en smeek 

 

luister die beeld, swaarmoedig en bedroef, 

wetend dat die seun op wie sy wag nie sal terugkeer nie.

*

 

“Op die skip” (78) is ‘n melancholiese terugkyk na ‘n verhouding wat ver in die verlede lê. Met herinnering wat vervaag soos ‘n potloodtekening. Betowerend ontsluit presies hoe dit was toe.

 

Op die skip 

 

Hierdie klein potloodtekening 

lyk vir seker soos hy. 

 

Vlugtig geskets op die skip se dek 

op ’n betowerende middag, 

die Ioniese See rondom ons. 

 

Dit lyk soos hy. 

Maar ek onthou hom meer aantreklik. 

Pynlik wellustig. 

Dit straal uit sy gelaat. 

Hy lyk vir my mooier 

noudat my siel 

hom uit tyd oproep. 

 

Uit tyd. 

Al hierdie dinge 

is eintlik baie oud – 

die skets, 

die skip, 

die middag.

 

*

 

“Hy verlaat die kantoor” (83) is ‘n klassieke gedig. Die verveling van die werk en die slenter aktiveer cruising bekend aan die gay-man se bestaan. In die silhoeët van die man word alles weergegee. Hier dink ‘n mens aan De Lange se gedigte waar hy ook na hierdie digter verwys.

 

Die gedig se slot is weggelaat. In die Engelse vertaling van Keely en Sherrard:

 

Quickly, secretly, so the shopowner sitting at the back
wouldn’t realize what was going on.

 

Waarom? Wou die vertaler snoei?

 

 

Hy verlaat die kantoor

 

Hy verlaat die kantoor waar hy 

teen ’n karige salaris in diens was,

’n onbeduidende pos

(sy salaris net agt pond, bonusse ingesluit).

Hy verlaat die kantoor

na nog ’n vervelige werksdag, 

die hele middag moes hy geboë sit.

Hy verlaat die kantoor sewe uur,

loop stadig uit,

slenter rustig straat af.

’n Mooi jong man, 

’n tikkie verleidelik, duidelik voluit sensueel.

Nege-en-twintig geword ’n maand gelede. 

 

Rustig drentel hy straat af

langs armoedige stegies na sy huis, 

 

verby ’n klein winkeltjie wat goedkoop

en alledaagse items vir werksmense adverteer. 

Hy sien ’n gesig daar binne, ’n silhoeët

wat hom noop om in te gaan.

Hy gee voor hy soek gekleurde sakdoeke. 

 

Hy vra uit oor die sakdoeke

se kwaliteit, die prys,

sy stem gesmoor, 

byna onhoorbaar deur hartstog. 

Die antwoord kom na hom 

in dieselfde trant,

vaag, verward, fluisterend,

kwalik ’n verborge instemming.

 

Deurentyd gaan die gesprek oor die koopware – 

maar eintlik is die doel 

dat hul hande moet raak

oor die sakdoeke, 

dat hul gesigte,

hul lippe mekaar asof toevallig nader, 

dat daar momenteel

liggaamlike kontak sou wees.

 

*

 

So klink die Engelse weergawe:

 

He Asked about the Quality

 

 

He left the office where he’d taken up
a trivial, poorly paid job
(eight pounds a month, including bonuses)—
left at the end of the dreary work
that kept him bent all afternoon,
came out at seven and walked off slowly,
idling his way down the street. Good-looking;
and interesting: showing as he did that he’d reached
his full sensual capacity.
He’d turned twenty-nine the month before.

He idled his way down the main street
and the poor side-streets that led to his home.

Passing in front of a small shop
that sold cheap and flimsy things for workers,
he saw a face inside there, saw a figure
that compelled him to go in, and he pretended
he wanted to look at some colored handkerchiefs.

He asked about the quality of the handkerchiefs
and how much they cost, his voice choking,
almost silenced by desire.
And the answers came back the same way,
distracted, the voice hushed,
offering hidden consent.

They kept on talking about the merchandise—but
the only purpose: that their hands might touch
over the handkerchiefs, that their faces, their lips,
might move close together as though by chance—
a moment’s meeting of limb against limb.

Quickly, secretly, so the shopowner sitting at the back
wouldn’t realize what was going on. 

 

Reprinted from C. P. Cavafy: Collected Poems Revised Edition, translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard, edited by George Savvidis. Translation copyright © 1975, 1992 by Edmund Keeley and Philip Sherrard. Princeton University Press. For reuse of these translations, please contact Princeton University Press.

 

 

IV

 

“n Priester by Serapeion” ruk aan die hart. Historiese verse soos “Thermopulai” oor Klein Ignatios en Alexandrië as ‘n kruispunt van beskawings. Sy begelei ons ook deur stede en naamsveranderinge, verskillende kulture en gelowe. Die Griekse mitologie in “Achilles se perde” word voortreflik vertaal:

 

oor Patroklos, leweloos – die ewigheid in –

sy eerlose weerlose asemlose vlees

uitgewerp uit die lewe

na die groot Niks. (25)

 

 

V

 

Dit spreek vanself dat hierdie vertaling bekoor. Dit lees vlot en ontroer die leser telkemale.

Joan Hambidge 

 

Endnoot:

 

Twee vriende

na Cavafy

 

 

Hulle is minnaars soos hulle daar stap.

Hulle kan dit nie wegsteek nie.

lets aan hulle houding suggereer meer

as wat sigbaar is: die oorleun

van hulle lywe na mekaar,

‘n vertroulikheid in die kantel

van nek en skouers,

en ook hulle stap

– in pas – verraai iets

van die soort bed

waaruit hulle so pas opgestaan het.

 

Johann de Lange: Nagsweet (1991)



(Hierdie resensie word geplaas met vriendelike vergunning van FineMusicRadio)