Resensent: Joan Hambidge
I
Hierdie uitmuntende speurverhaal van Philip Kerr is 'n lonende leeservaring. Bernhard Günther word ingeroep deur 'n miljoenêr-sakeman om 'n moord op te los. Sy dogter en skoonseun is vermoor. Die eintlike doelwit is om die waardevolle juwele te vind wat tydens 'n inbraak gesteel is.
Die tyd is 1936. Die stad is Berlyn. Die back drop is Nazi-Duitsland.
Die boek het oorspronklik verskyn as Berlin Noiren hierdie roman as March Violets. Hans-Nazi'sis dan deel van die reeks Die bleek oortreder en 'n Duitse requiem.
Die onderwêreld van korrupsie, manipulasie en misdaad word vermeng met politieke toespelings na die Gestapo. Goering en Himmler is hier. Nagklubs, drank, seks, lykshuise, grafiese besonderhede oor lyke.
Verder is daar aktrises en vroue van die nag.
Al die elemente dus vir 'n spannende page turner.
Die einde het my nie verbaas nie. Die speurverhaalleser weet by voorbaat hoeveel hase daar nog uit die hoed getrek kan word.
Tereg beskou Deon Meyer dit as 'n kragtoer. Inderdaad – die verwysings en kopknikke na Dashiel Hammett en Sherlock Holmes beklemtoon dat die outeur die genre se kodes ken. 'n Pro los gewoonlik nie 'n deur oop nie (71).
Op bladsy 68 is die wegwyser vir wie die eintlike moordenaar mag wees. 'n Slim truuk.
En die Nibelungen-lied draai onder saam met al die duiwels rond.
Ou films kom ook aan bod wat die teks verder laai met subteks.
Wat absoluut vermeld moet word, is die puik vertaling van Elsa Silke wat die teks weergee in 'n akkurate Afrikaans.
My kopie sit vol merke soos wat ek met vreugde die boek gelees het.
Vreemde dinge het al plaasgevind in die donker drome van die Groot Oorreder…
So begin die boek.
Kerr se styl is vol kwinkslae. 'n Man se boordjie sit so styf dat jy 'n brood daarmee sou kon sny (20); of daar is so baie boeke in 'n biblioteek – van die soort wat jy by die meter aanskaf (21). Of: ek word wakker met 'n hoer se broekie in my mond (34).
Of: "Die laaste keer wat ek so 'n slegte liggaamsreuk teëgekom het, het 'n perd op my gesit gaan sit" (66). Of iemand voel soos 'n sweertjie in buikspreker se mond (87).
Silke skram nie weg van die plat woord nie (67); uiteraard is dit hoe hierdie mense praat. Die woord kak en poephol staan daar.
Die roman vang die tydsgees perfek op. 'n Pickelhaube in plaas van 'n fedora.
Bavarian military Pickelhaube
Prussian police leather Pickelhaube
The Pickelhaube (plural Pickelhauben; from the German Pickel, "point" or "pickaxe", and Haube, "bonnet", a general word for "headgear"), also Pickelhelm, is a spiked helmet worn in the 19th and 20th centuries by German military, firefighters, and police. Although typically associated with the Prussian Army, which adopted it in 1842–43, the helmet was widely imitated by other armies during this period. It is still worn today as part of ceremonial wear in the militaries of certain countries.
II
Kerr leef nie meer nie. Hy is in 2018 oorlede aan kanker.
Hy het ook ‘n meestergraad in filosofie en die regte behaal. ‘n Mens kan hierdie akademiese en intellektuele agtergrond in sy werk sien.
Tereg is hy onder andere bekroon met die RBA-prys in 2009, ‘n gesogte toekenning en die British Crime Writers' Association's Ellis Peters Historic Crime Award. In 2018 is Prussian Blue op die langlys vir die Walter Scott-prys.
In 1989 het ‘n voltydse skrywer geword nadat hy vir die reklamebedryf gewerk het. As jong kind skryf hy pornografiese verhale vir sy klasmaats – natuurlik teen ‘n fooi. (Hierdie skunnige aanslag sien ‘n mens in sy werk.)
Metropolis binnekort verskyn; sy vrou kondig dit op sy webwerf aan.
Hy is ‘n hardebaard-speurverhaalskrywer – soos John le Carré. Sy The spy who came in from the cold (1963) is daardie sooort verhaal waarteen alle krimies gemeet word.
Hier die dubbel agent en die Koue Oorlog. ‘n Verhaal wat boei as spanningsverhaal, maar terselfdertyd skerp sosiale analises maak.
Kerr analiseer die korrupsie van die Duitsers in 1936.
Deon Meyer se jongste roman Prooi analiseer weer die huidige Suid-Afrikaanse samelewing, terwyl Carina Diederichs-Hugo in Karaktermoord, wat sopas by Penguin verskyn het, na Steinhoff verwys. (Oor hierdie pakkende roman skryf ek later uitgebreid.)
Speurverhale en thrillers ontmasker dikwels die politiek van die dag. Dit is tersaaklik dat Philip Kerr verwys na die Nibelungenlied – ‘n epos gebaseer op die orale tradisie, die sogenaamde Duitse Iliad.
Hierdie teks is gebruik as ‘n opswepingsteks in die Nasionaal-Sosialistiese propoganda. En Hans-Nazi’s is skerp krities oor wat met Duitsland gebeur het. Dit word vertel in die tyd met die agterna-wete van die leser (en die implisiete outeur) oor hoé boos dit in wese was.
Deon Meyer se roman vertel vir ons hoe korrup ons samelewing reeds is.
(Hierdie resensie word geplaas met vriendelike vergunning van Fine Music Radio)
No comments:
Post a Comment