Deon Meyer – Jagveld en ander draaiboeke. Human & Rousseau, 2017. ISBN 9780798175708
Resensent: Joan Hambidge
I
Jagveld
en ander draaiboeke, deur Deon Meyer, word tereg
bemark as ‘n teks van "die gewildste skrywer in Afrikaans". Meyer as
spanningsverhaalskrywer het sy volgelinge by verskeie lesers, letterkundig en
gewoon. Hy het onlangs ook sy hand aan films gewaag en dit is dan 'n
versameling van sy draaiboeke. (Jagveld en Ander Draaiboeke. Besoek 8 Maart 2017).
Meyer se redakteur, Etienne Bloemhof, is 'n
filmkenner. En dit is bepaald belangrike inligting -agter die skerms - om van
kennis te neem. Meyer het dus 'n kundige leser en raadgewer gehad. Bloemhof het
onder meer vir my die belangrike film oor Truffaut en Hitchcock geregisseer deur Kent Jones (2015) persent gegee. En so kan 'n mens hierdie draaiboeke
benader: Bloemhof as 'n latter-day Truffaut
en Meyer as 'n afstammeling van Hitchcock. Truffaut het Hitchcock aan Europa
bekend gestel en hom buite die sfeer van die speurverhaal en rillerfilmmaker
verhef. (Hitchcock/Truffaut (film) - Wikipedia. Besoek 8 Maart 2017).
Die bundel begin met 'n Voorwoord waarin
die skrywer vrae beantwoord oor die aard van die draaiboek.
Hy verwys na William Goldman se Adventures in the Screen Trade (1983) en
die beroemde stelling: “Screenplays are structure, and that's all they are”
(9). (
Truffaut se Stolen kisses (Baisers volés), uit
1968, bevat 'n klein swart-en wit-rolprent (Antoine
et Colette) as 'n ekstra. 'n Vorige weergawe van die meer uitgesponne film. (Stolen Kisses - Wikipedia. Besoek 10 Maart 2017).
Dieselfde geld Meyer wat dieselfde temas
van sy romans in hierdie draaiboeke herbesoek en dus terugkeer na die toneel
van misdaad.
II
Die boek bevat kort opsommings van elke
verhaal.
Die draaiboeke is met 'n sterk hand
geskryf. Jagveld as film het die
volgende opsomming: “Elke man vir haarself” en Neels van Jaarsveld staan sy man
teenoor Leandie du Randt.
'n Draaiboek aktiveer altyd die leser se
fantasie van hoe jy dink die film sal lyk. Hitchcock skryf 'n brief aan
Truffaut en sê-vra waarom het jy die karakters hier laat praat? Suggestie of
stilte sou beter gewerk het!
'n Draaiboek is 'n genre in eie reg. Apart
van die verfilming wat 'n vertolking bly van 'n regisseur. Soos 'n kortverhaal
wat met sy eie stel reëls werk.
Michèle Meyer © Jaco Marais
“’n Kortverhaal is ’n baie goeie vingeroefening in die vakmanskap van skryf. Dit is ’n verteerbare, hanteerbare medium vir jong en gesoute skrywers in ’n lesersvriendelike formaat”, meen Saartjie Botha. (
“’n Kortverhaal is ’n baie goeie vingeroefening in die vakmanskap van skryf. Dit is ’n verteerbare, hanteerbare medium vir jong en gesoute skrywers in ’n lesersvriendelike formaat”, meen Saartjie Botha. (
Nee dit is meer as dit. Dit is 'n genre in
eie reg. Van die grootste skrywers op aarde is kortverhaalskrywers: De
Maupassant – hier te lande Hennie Aucamp en Abraham H. de Vries. En hulle is nie besig met “vingeroefeninge”
nie, en is beslis ook nie “mislukte romanskrywers” of op pad om ‘n roman te
skryf nie. Net soos alle digters nie dramaturge is, maar daar is gevalle waar
dit wél die geval is.
Vingeroefening beteken jy gaan iets anders
doen. Wat dit nie hoef te wees nie.
Ook Meyer het al kortverhale gepubliseer.
Romans en nou draaiboeke wat elkeen sy eie leserseise en -verwagtinge stel.
Hoe lyk 'n goeie draaiboek?
Uiteraard 'n storie, skootaanwysings,
mise-en-scène, kort dialoog, dag/nag-aanwysings ...
Lees die woorde van 'n raadgewer (10 traits of a great script. Besoek 10 Maart 2017):
Nommer 6. Eskalerende konflik, 7. “snappy”
dialoog, 8. “fat free” en dus tot die punt kom, is waarin Meyer se draaiboeke
uitmunt.
Boonop het dit die X-faktor!
Dit is ‘n boek vir Deon Meyer-aanhangers en
vir dosente in Media-studies wat studente wil leer om draaiboeke te skryf.
Die bespreking kan gelees word as my voice over.
(Hierdie resensie word geplaas met vriendelike vergunning van Fine Music Radio)