Bladsye / Pages

Wednesday, July 27, 2016

Reisjoernaal. Wenen | ICLA-kongres (Deel II)


“Daar is ’n punt wat ek wil huiswaarts keer,” sê ’n kollega.
Ek dink aan Dolf van Niekerk se Skrik kom huistoe. Inderdaad.

Vanoggend ontvang ek ’n e-pos van Air France: staking ...

Ek voorwaarts die e-pos vir my reisagent en versoek ’n ander roete.

Maar oor sokke sake (soos my Ouma sou seg) is ek gewoon Zen. Go with the flow. Dit is soos dit is.
Erich Fried

It is nonsense
says reason
It is what it is
says love

It is calamity
says calculation
It is nothing but pain
says fear
It is hopeless
says insight
It is what it is
says love

It is ludicrous
says pride
It is foolish
says caution
It is impossible
says experience
It is what it is
says love

(Vertaal deur Anna Kallio)

Ek beluister lesings by die ICLA off the beaten track. Ek kyk altyd na groeperinge wat buite my vakgebied of navorsing val. So word ’n mens bekoor. ’n Man uit Ierland praat oor diereregte en comics (en Derrida): die animaux versus die animot. Hoe ons aanneem dat diere nie emosies het nie en hoe Grant Morrison dit “herskryf”.

Grant Morrison

In die komiekstrip is daar altyd ’n protagonis en antagonis en die twee opposisies benodig mekaar. Die komiekstrip as genre is ’n hibriede vorm: dit verwys na ernstige tekste, maar heraktiveer dit op toeganklike wyse. Dit is ook transnasionaal (een van die nuwe buzz woorde) wat politieke kommentaar op ’n indirekte wyse lewer. Dikwels word die historiese en die mitologiese saamgesnoer in ’n nuwe vorm.

Die “performative character” van gender word vanuit alle kante belig. ’n Briljante lesing oor S&M analiseer die kodes in hierdie verbintenis. So leer ons dan dat die beroemde Robbe-Grillet se vrou, Catherine, ’n dominatrix was. Foucault, Pasolini, Deleuze word toegepas om die magsbasisse van hierdie diskoers te ontbloot waar wedersydse respek en toestemming die basis vorm van die “kontrak”.

In ’n paneel oor Jiddisj sien ons hoe Jiddsij ook die taal van ontwapening word. Deur hierdie minderheidstaal word daar in tekste gesubverteer en in kodes gepraat.

Lili Elbe

Transgressing translation / translating transgression: Tom Hooper se The Danish girl, die beroemde film oor Lili Ilse Elvenes, beter bekend as Lili Elbe, word die posisie van die transseksueel ondersoek. En wat is ’n liggaam?, vra ’n ander spreker. Kan jy iemand verkrag op Facebook? Is daar iets soos “online violence”? Is mense “transphobic” wanneer hulle so ’n persoon op die internet gewaar en dan kommentaar lewer?

Eddie Redmayne in The Danish Girl

Inderdaad het die virtuele ruimte ons hele siening van self, taal, morele posisies verander.  

Tussendeur skryf ek twee verhale vir ’n boek oor liefdesverhale met ’n twist. Nommer een: “Die ongedanste dans” en “Stad van drome”. In albei verhale is Freud die subteks vir my verhale. My hotel is klipgooi van sy huis.

Freud standbeeld in Hampstead, VK

Smiddae sit jy met kollegas, out en nuut, en gesels oor die lesings wat jy gehoor het.

En jy sit by een van die mooiste universiteite ter wêreld met ’n borsbeeld van Sigmund Freud op die binneplein.

Flemming Rose by die kantore van Jyllands-Posten, Denemarke

Jy verneem via e-pos dat die TB Davie Memorial-lesing aan UCT gekanselleer is. ’n lesing oor vryheid van spraak word on-vryheid van spraak.

Kollega Benatar maak geldige punte oor die kansellering van Flemming Rose van die Jyllands-Posten. (UCT/ A blow to academic freedom - Opinion |Politicsweb. Besoek 27 Julie 2016) 

Die cartoons van Mohammed sou glo aanstootlik wees en aanleiding gee tot geweld. Maar deesdae kan enigiets aanleiding gee tot geweld. Selfs kunswerke is toegedoek, omdat dit aanstootlik sou wees.

Akademiese vryheid in die knyp

Soos Benatar dit klinkend stel:

"It is unsurprising that Mr. Rose’s unrepentant publication of the Mohammed illustrations makes him a controversial figure. However, it is precisely such a person who is a barometer of how much freedom of expression we enjoy. Everybody is willing to tolerate some speech. The real test of freedom of expression occurs when people are asked to tolerate the speech of those whose ideas they do not like. On that test, the University of Cape Town has shown that it does not have the robust commitment to freedom of expression that it says it has."

Derek Jarman

In ’n lesing oor Shakespeare in ’n moderne era (Derek Jarman se The tempest  uit 1979 versus Paul Mazursky se The tempest uit 1982) lewer kommentaar, sydelings, op vryheid-van-spraak en hoe regisseurs met oertekste werk. En Jarman dekonstrueer Shakespeare as gay man. Toyah Wilcox, die beroemde sanger, maak ook ’n kameeverskyning in hierdie film. (Toyah Willcox - Wikipedia, the freeencyclopedia.)

Gender en Shakespeare. Mans in die moderne film wat met mekaar dans.

Neo-sensuur (die SAUK-slagting) en die on-intellektualisering van ons universiteite lyk van vanuit die Weense perspektief ontstellend. Net soos die dalende rand jou knyptang.

Maar ag: nou gaan ek luister na ’n lesing oor die eudaimoniese (“human flourishing”) wat in ons moderne lewe so afwesig raak.

Niks is meer soos dit was nie ...


© Joan Hambidge