Robert Lowell en John Berryman

Robert Lowell

In haar klassieke teks Break, blow, burn lees die onverskrokke Camille Paglia 43 klassieke tekste binne die Engelse letterkunde.[1] Sowel Amerikaanse as Britse digters vind haar aandag en sy skryf sinvol or wat sy as die "beste" gedigte in haar taal en tradisie vind. Robert Lowell se klassieke teks "Man and wife" vind ons hier en nou onlangs lees ek weer aan die uitgebreide biografie oor sy lewe deur die skrywer Ian Hamilton.[2] 

Robert Lowell en Elizabeth Hardwick, 1977

Die gedig "Man and Wife" klink so:

Man and Wife [3]

Tamed by Miltown, we lie on Mother's bed;

the rising sun in war paint dyes us red;

in broad daylight her gilded bed-posts shine,

abandoned, almost Dionysian.

At last the trees are green on Marlborough Street,

blossoms on our magnolia ignite

the morning with their murderous five day's white.

All night I've held your hand,

as if you had

a fourth time faced the kingdom of the mad -

its hackneyed speech, its homicidal eye -

and dragged me home alive...  Oh my Petite,

clearest of all God's creatures, still all air and nerve:

you were in your twenties, and I,

once hand on glass

and heart in mouth,

outdrank the Rahvs in the heat

of Greenwich Village, fainting at your feet –

too boiled and shy

and poker-faced to make a pass,

while the shrill verve

of your invective scorched the traditional South.

Now twelve years later, you turn your back.

Sleepless, you hold

your pillow to your hollows like a child,

your old-fashioned tirade –

loving, rapid, merciless –

breaks like the Atlantic Ocean on my head.

Die sentrale beeld in die gedig is:

... and I,

once hand on glass

and heart in mouth

wat die digter se verslawing en sy konfessionele gedigte aktiveer, verse waaroor sy vriendin, die digter Elizabeth Bishop nie altyd vrede had nie, omdat hy "werklike" mense en insidente in sy gedigte gebruik het. Maar Lowell metaforiseer dit. Soos Paglia tereg uitwys, verwys Miltown na 'n anti-depressant en die Rahvs was bekende intellektuele in hul tyd. Die vrou in die gedig, die aangesprokene, is  – volgens Paglia – Elizabeth Hardwick, o.a. die samesteller van Sontag se werk en 'n gesiene Amerikaanse kritikus. (Sy eerste vrou was die skrywer Jean Stafford.)

Elizabeth Hardwick

Paglia aktiveer ook die Lowell familiegeskiedenis: "the waning of New England's illustrious Lowell family into the mundane present" word geplaas teenoor die moderne genderrolle (160). Man en vrou is gelyk. Man is nie meer in beheer van die vrou nie.

Die "kingdom of the mad" verwys na die veelvuldige besoeke aan institusies en die foto's van Lowell se fisieke agteruitgang is besonder ontstellend. Paglia verwys ook na Orpheus en Eurydike en die vrou wat die man verlos uit die hel van waansin.

Paglia wys op die spanning tussen die WASP-wêreld en die domein van die Joodse intellektueel. Philip Rahv was mede-redakteur van die bekende Partisan Review, 'n linkse blad wat die konserwatiewe Amerikaanse denke binnegedring en gekritiseer het. Die digter val neer voor die vrou se voete, maak haar parodies die hof en Paglia lees Amerikaanse geskiedenis hier in: asof die Noorde voor die Suide gekapituleer het sonder 'n skoot. Haar verdere interessante toespelings op Amerikaanse geskiedenis is waarskynlik oorinterpretasie, maar ek wil veral fokus op haar siening dat die gedig 'n wonderlike "you-are-there-quality" het. Selfs al ken die leser nie die politieke of sosiale geskiedenis nie, kan jy dit aflei uit die gedig se toon. Lowell was tereg, soos Paglia uitwys, deel van 'n groep Amerikaanse belydenis digters bekend om hul "ruthless exposure".

"What ultimately braces us is the poet's own modest, graceful articulateness. The poem speaks what he can't in real life. Its steady unfurling of supple syntax is a threading of the aze, a victory of humor and lucidity over madness" (163).

Lowell se brose geestesgesondheid word in diepte bespreek deur Hamilton. En wanneer 'n digter hom/haarself self in 'n teks herkenbaar maak, is die bylees van biografiese besonderhede beslis nie 'n taboe of grensoorskrydend nie.

John Berryman en Kate Donahue

Trouens, die selfdood van Lowell se vriend John Berryman – wat Johann de Lange in sy bundel Vaarwel, my effens bevlekte held (2012) aktiveer – gee dan aanleiding tot 'n gedig oor Berryman wat net herken is aan sy bril en 'n blanko tjek. [4]. Daar was egter 'n ernstige en gemene grap wat die rondte gedoen het, naamlik dat Berryman wél 'n nota gelaat het wat so gelui het: "Your move, Cal". (Cal was Lowell se bynaam) en hierdie gedig het hy dan geskryf oor sy vriend Berryman:

I used to want to live

to avoid your elegy.

Yet really we had the same life,

the generic one

our generation offered...

We asked to be obsessed with writing,

and we were...

You got there first.

Just the other day,

I discovered how we differ - humor...

even in this last Dream Song,

to mock your catlike flight

from home to classes -

to leap from the bridge (Hamilton, 439).

Die gedig as 'n uitstel van sy eie selfdestruksie wat hom sy lewe lank geteister het? Hy is dood aan 'n hartaanval en Frank Bidart, 'n digter waaroor ek uitgebreid sal skryf, was 'n draer by sy begrafnis.

Bronne:

1. Camille Paglia. 2005. Break, blow burn. New York: Pantheon Books.

2. Ian Hamilton. 1982. Robert Lowell - a biography. Londen: Faber & Faber.

3. Robert Lowell. "Man and wife". Besoek 18 Januarie 2014

4. Skielik skemer

- What happen then, Mr Bones?

- I had a most marvellous piece of luck. I died.

John Berryman

Hoe dikwels het jy nie deur jou kantoorvenster 

na die brug gestaar nie. Gewonder of dit jou weg

kon vat. Soos Hart Crane oor die relings

van die ss. Orizaba & in sy vaar-

waters in. Hy het glo sterk & doelgerig wéggeswem,

sy skoene netjies op die dek.

Art Hitman, skryn- 

werker op kampus het jou op die brugreling sien sit,

met ‘n streep weg & teen die grein, 

voor jy sonder terugkyk vooroor gekantel het

om buite sig skipbreuk te ly, die grys beton te vlek.

Uitgeken net aan jou bril & ‘n blanko tjek.

Jou laaste gedig is sonder slot: ‘n eerste weergawe 

van jou dood wat jy op jou lessenaar vir Kate wou los

om te lees. Ten slotte trek jy ‘n laag-

waterlyn daardeur & smyt dit in die snippermandjie vir Kate

om op af te kom. Maar toe was jy al oor die muur

& water onder die brug. Vaarwel, my effens bevlekte held.