Adam Thirwell. Politics. A Novel. Jonathan Cape, 2003. ISBN 0-224-07104-1.
Resensent: Joan Hambidge
Stel jou dit voor: ‘n roman met
die titel Politics wat nie oor die
politieke handel nie, maar eerder oor die lewe en meer spesifiek, die
verhoudingslewe. En dis wat hierdie heerlike en briljante roman ondersoek. Dit
skeer die gek met die konvensies en verwagtinge wat ons koester oor die liefde.
Drie karakters (‘n man en twee
vrou) se liefdesverbintenis word ondersoek deur ‘n skrywer wat hom die hele tyd
aanmeld en soos ‘n negentiende-eeuse ouktoriale verteller wat ons herinner aan
sy maaksels en hul filosofie. Tussendeur word die verhaal gelaai met verwysings
uit ander romanskrywers soos Stendhal en die Markies de Sade. Mao se seksuele
praktyke word die aan die kaak gestel en die liefde met ‘n hoofletter L word
gedekonstrueer.
Moshe, ‘n akteur se
liefdesverbintenis met Nana word gekompliseer deur Anjali. Hul ménage à trois
word die basis van ‘n filosofiese en romanteoretiese ondersoek. Hoekom lees
ons? En hoe word ons siening van die lewe en die liefde verander of aangetas
deur die tekste wat ons gelees het? Anjali se ervaring van Bollywood-films verklaar haar verlange na haar
eks-geliefde. Nana, op haar beurt se ervarings word verduidelik deur dit wat
haar vader vir haar geleer en voorgelees het. Moshe (half-Joods) is ‘n akteur.
Die verteller hou baie van hom en sy motiewe word met baie simpatie vertel.
Dit is ‘n roman wat duidelik in
gesprek tree met die konvensies van die romankuns (die skrywer het aan Oxford
studeer) en op ‘n superbe wyse word die verskillende diskoerse van ons tyd
ondersoek. Ook hoe ons lees en wat ons verwag in ‘n roman word geparodieer. Tog
nie op ‘n akademiese of droë manier nie. Die argumente word integraal deel van
die storie en die leser lag oor die burleske proses wat hy meemaak.
Umberto Eco
se stelling oor die roman is hier by implikasie ‘n uitgangspunt: as ek liefde
verklaar doen ek dit teen die agtergrond van ‘n Barbara Cartland-roman en
daarom is dit anders. Mandelstam se
verhouding met sy gedienstige vrou is ook ‘n interteks en die verteller skeer
die gek met toevallige ontmoetings wat later deur geliefdes as voorafbestem
gesien word. Boonop is Oscar Wilde bedoeld aanwesig. Indien jy die konvensies
van die gemeenskap oortree, kan dit jou suur bekom.
Die Surrealiste word betrek
waar hulle elkeen moet verslag lewer oor edie seksuele praktyke. Fantasie en
werklikheid word vernuftig afgewissel. ‘n Groot seksuele taboe, te wete
masturbasie, word ontluister. Boonop is daar momente waar die geliefdes voor die
realiteit van seksueel-oordraagbare siektes te staan kom, wat humoristies dog
grillig vertel word.
Een van die skouspelagtigste
momente in die roman is wanneer Moshe die Koningin Moeder ontmoet. Omdat hy nie
die etiket onder die knie het nie, verbrou hy liederlik en boonop hy ‘n
fantasie oor haar uitbou wat so verregaande en wonderlik is dat die leser brul.
‘n Kort stukkie: “He guessed at her enticements beneath her artfully draped
chiffon. Her legs, he admitted, were odd. Her shins were thick with ulcers.
They looked like plastic. She had the legs of an unusual Barbie doll. And her
arms were cracked and bruised” (p. 25) Ook dryf hy die spot met die
verikonisering van die koningshuis en hoe dit op sigself al ‘n diskoers wat
epiese afmetings aanneem, geword het.
Die private oomblikke van
beroemdes word ontluister: Stalin se foongesprekke, Hitler se voorliefde vir
sadomasochisme, Mao se onhigiëne en Milan Kundera se belydenis dat sy asiel in
‘n vreemde land hom letterlik grys gemaak het. Hoe beskik ons oor al die
private inligting? Iewers is die ‘private’ al opgeteken of
vertekstualiseer. Katherine Hepburn se
dictum word ondersoek: skryf oor my, maar moet asseblief nie die waarheid praat
nie.
Om te skryf dat dit ‘n
belangrike roman is, sal ‘n onderstelling wees. Die skrywer het al die
Granta-lys gehaal as ‘n belowende jong skrywer, gebore in 1978! Hy is werklik
uitstaande en die roman het ek in een sitting geniet. Julian Barnes van Flaubert’s Parrot-faam het beslis
kompetisie. Dit is ‘n moderne Dangerous liaisons sonder sy
noodlottige einde. ‘n Behendiger Hallucinating
Foucault.
[Hierdie resensie word met vriendelike
vergunning van Die Burger geplaas.]