Jeanette Ferreira. Charlotta.
Human & Rousseau, 1999.
Resensent: Joan
Hambidge
Jeanette Ferreira is digter (Waar een mens saam is) en romanskrywer. Haar kampusroman Sitate om 'n rewolusie wys op 'n fyn
hantering van simboliek. Die afgelope paar jaar onderskei sy haar as
hygromanskrywer. Ook van populistiese romans soos Babette, Catharina en Charlotta.
Die jongste uit die Human & Rousseau-stal heet Charlotta. Die roman is besonder goed nagevors, die vertelling boeiend.
Ferreira volg en ootree die kodes van die liefdes- en spanningsverhaal op slim
maniere. Daar is liriese intensiteit en passie met 'n hoofletter. Inderdaad
word die menslike lyding en pyn na ons gebring soos datums en veldslae nie kan
nie.
Van die Boereoorlog weet Ferreira veel. Hieroor het sy
al ernstig geskryf en 'n knap bloemlesing saamgestel. Dit is net dat haar
oorlogromans hierdie leser voor 'n kritiese probleem stel. Jaarliks bied die
uwe 'n kursus aan oor vrouefiksie en die kodes van hierdie soort romans is
welbekend aan my. Ook die feit dat Ferreira bewustelik hierdie soort boek wil skryf.
Maar juis omdat die leser telkens voor die vlot
spanningslyn, die goeie karakterisering en storie pluspunte uitdeel, is die
vraag: waarom hierdie soetsappige
styl? Veral as sy plek-plek afwyk van die kodes van die liefdesverhaal?
En nou kan 'n mens argumenteer dat die karakter hierdie
soort sentimentaliteit regverdig. Die probleem is egter dat dit in die
verteller en implisiete outeur
ingebed is.
Vide p. 81:” Die eenvoudige Boerewoord is teer, dis nie
te vergelyk met die onbeholpe liefdesverklarings van oom Petrus se kanidate wat
haar vroeër te beurt geval het nie.”
Of: binne die konteks van interessante waarnemings oor
die oorlog, verneem ons:”Maar die kind wat terlangerlaas ontkiem het, ken nie
tyd nie, net lewe. Gou, baie gou, sal haar liggaam sagter en ronder word.”
Dit is asof 'n mens 'n Jeanette MacDonald en Nelson
Eddy-rolprent kyk: al die bestanddele is daar maar vir die moderne mens is
die schmaltz te veel.
'n Mens wil die hoop uitspreek dat iemand van Jeanette
Ferreira se talent haar weer wil toespits op ernstige romans. En dat my kritiek
in hierdie lig gelees sal word.
[Hierdie resensie word met vriendelike
vergunning van Rapport geplaas.]