Gail Dendy. The
Lady Missionary. Kwela, 2007. ISBN 0 7957 0248
5.
Resensent: Joan Hambidge
Op die voorblad
van Gail Dendy se digbundel The Lady
Missionary is daar ‘n afdruk van ‘n vrou wat wegstap. Ons sien die
suggestie van die waai van haar been. Agterop staan daar:
I wish to enjoy
our delicious waltz
and a sexy
rumba. I wish to be eloquent.
My shoes have
the requisite diamonds at their heels.
My hips are
satin. But there is a purple flower
hidden deep
inside my mouth.
Die
verwagtingshorison – daardie ou term van Jauss en Iser uit die dolle dae van
die resepsie-estetika – laat jou jou lippe smak vir iets lekker en ongehoords.
Jouissance, die plesier van die teks. Die erotiek van die teks wat ‘n bietjie
been wys, skuifel-skuifel.
Gaan jy rumba of
gaan jy sumba? Of chachacha?
In die
Afrikaanse digkuns het ons ‘n lang tradisie van lekker “raunchy” gedigte wat
goed verteenwoordig word deur Antjie Krog en Johann de Lange se Die dye trek die dye aan.
Die Engelse
digkuns is ‘n bietjie aan die stywerige kant met betrekking tot die
grensoorskrydende ontginning van die lyflike. Daar is / was nog nooit ‘n Koekie
Ziervogel of ‘n Nagsweet nie.
Die bundel begin
egter op ‘n ander noot. Sterk verse oor die jeug – soos o.a. ‘n pa wat sy vinger
by saagmeule verloor en ‘n gedig “Easter Egg” waarin die verf van paaseiers ‘n
klein les word oor kulturele verskille.
In “Forgive” (p.
24) is daar enorme digterlike krag:
“turn on the
verbs
like rain, like nouns, like coins scattering”.
In die besondere
sterk “Wedding party” word ‘n vader se konflik met ‘n dogter se huwelik sterk
verwoord. Die beskrywing van die gaste is snaaks en pittig, maar algaande word
die leser ingetrek in die Freudiaanse familie-romanse. Hierdie gedig, soos “The
circular saw”, spreek boekdele. Nie alleen word daar knap met woorde gespeel
nie, maar die digter neem jou na komplekse, onuitgesorteerde emosies oor die
Vader en die familie: die broeiplek van die digkuns. “Two selves” beklemtoon
dit eweneens: die buite- versus die binne-self. Die leser bekend met Clarissa
Pinkola Estés se Woman who runs with the
wolves sal tersaaklike kodes uit daardie Jungiaanse studie kan raaklees in
gedigte – ek dink hier aan “Miss Havisham” en “Two selves”.
“Invitation to
the dance” is die gedig waarna hierbo verwys is en die versugting van die
spreker om los te kom van haar swaar self. (In die klein bio lees ons dat die
digter tydens die 80 en 90er jare moderne dans in Suid-Afrika bevorder het.)
Sy dig
suggestieryk en gedigte oor die vader is aangrypend. Die herinnering van hoe ‘n
vader ‘n beseerde kormorant laat gaan het, bly lank in die gedagtes priem
(“Accident”).
In “Holding
Poem” dig sy soos volg:
I hold the pain
in my body
the way a
squirrel holds a nut
inside of its
jaw. I sear I’m inside out,
swivelling round
on my spine,
prickling from
head to foot
in the crowded
cap of a tree
with its skull
of berries and leaves,
its arthritic
roots, its stitched up arteries.
Die slotvers “A
love letter” is ‘n gedig wat die meeste van die temas in die bundel oopmaak.
Die verhouding met die ouers kom sterk na vore en ‘n besoek aan die Vallei van
‘n Duisend Heuwels waar hulle ontmoet het.
Hier onthou sy –
teryl die pad kronkel soos ‘n luislang wat ‘n eier ingesluk het! – ‘n nota van
haar vader agter op ‘n koevert:
We honeymooned
here. Ate mielies, drank beer,
and were sick
for a week. (p. 92)
Die bundel
handel oor die intiem-persoonlike: siekte, die ervaring van moederskap, hoe ‘n
geliefde of kat slaap. Maar daar is verse wat ook búite haar staan soos ‘n
gedig oor Johannesburg sodat daar ‘n fyn balans bestaan tussen die binnespraak
/ buitespraak-aspek van die digkuns. Ek
was geïmponeer met die sterk beeldende aanslag. Verse word konkrete
voorstellings van dikwels metafisiese of besinnende kwessies.
Dit is ‘n
pragtige bundel met ‘n handvol baie sterk verse. Die digter het al vantevore
stem dik gemaak in al die bekende publikasies hier te lande en onder andere in
Orbis en The Interpreter’s House in VK.
Die voor- en
agterblad het my net ‘n verkeerde spoor geplaas. Maar al is die
verwagtingshorison gefnuik, het die leesplesier daarvoor opgemaak!
Miskien was sy
bang lesers sou afgesit word deur die té emosioneel-gelade verse.
Vir die egte
“poetry junky” is hierdie ‘n moet-koop bundel. Geskryf met ‘n vaste, sekure
hand – vol suggestie en innuendo.
Dit is ‘n
ko-produksie van Kwela / Snailpress en lesers sal haar herken as die skrywer
van Painting the bamboo tree (1999).
[Hierdie
resensie word met vriendelike vergunning van Die Burger geplaas.]