Charl J.F. Cilliers. Karoo: Haiku Variations. Malgas Publishers, 2012.
Resensent: Joan
Hambidge
Hierdie digter het al bekendheid verwerf met sy enorm
knap vertalings van Afrikaanse digters en sy mooi bundels soos The Journey en A momentary stay. Sy jongste bundel Karoo – met die onderskrif Haiku
variations – takel die eenvoudige, gestroopte vers. Daardie soort gedig wat
Van Wyk Louw in sy “Klipwerk”-reeks aangespreek het. ‘n Mens dink hier aan:
dat akkers op die sinkdak val
en vye op die ringmuur breek
wat in die eenvoud soveel interpretasies dra. Of Pound
se beroemde gedig:
In a Station of the Metro
The apparition of these faces in the crowd;
Petals on a wet, black bough.
Steven Gould het al daarop gewys in The new Anthology of American Poetry
(2003) dat hierdie vers uit veertien woorde bestaan en dat dit dalk ‘n slim
spel is met die sonnet! Uiteindelik “verstaan ‘n mens hierdie gedig omdat jy
dit in jou verbeelding laat gebeur.
In Afrikaans is Eveleen Castelyn die ongekroonde
beoefenaar van die haikoe en Cilliers se bundel bevat ‘n handige nawoord oor
die struktuur van die digvorm.
Hy wys op die debat rondom die gevoel dat dit
onmoontlik is om hierdie vorm in Engels baas te raak. Uiters leersaam is die
verwysing na die kiru of snypunt in
hierdie gedig wat vergelykbaar is met die wending of dénouement of die volta in die sonnet. Die bekende sewentiende
sillabes behels die on (morae) in die 5/7/5-patroon wat ‘n kigo of seisoenale woord bevat. Binne
hierdie vorm is daar variasies soos die jiyuritsu.
En dan merk Cilliers op: “In the postmodernist world of hyperactivity, the
haikuesque experience is a refuge of outer- inner reflection, of acceptance of
stillness, of the beauty of transient things…”
Oor hierdie digter se werk het ek al uitgebreid
geskryf en gewys op sy besondere talent om met spaarse woorde ‘n hele
simboliese konstellaat te skep. Ook as vertaler het hy daardie gawe om in die
skoene van ‘n ander digter in te klim en dit wat buite woorde lê, op te vang.
Lees hierdie bundel vir ‘n handvol pragverse:
Magnolia
The magnolia grows
older petal by petal
leaf by falling leaf.
(81)
The Frog
From its huge belly
The frog disgorges a storm
The trees do not move.
(55)
Dit bly ‘n skande dat hierdie digter homself moet
uitgee, terwyl gesiene uitgewershuise minderwaardige digters publiseer.
Bestel hierdie boek per e-pos van die skrywer by franban@mweb.co.za.
[Hierdie resensie word afgedruk met vriendelike vergunning van Fine Music Radio & die resensent.]