Steve Shapiro. of little consequence. Unpublished Manuscript
Press, 2007. ISBN 979 1 874923 74 9.
Resensent: Joan
Hambidge
Kan ‘n
Westerling ‘n Boeddhis wees?
Kan ‘n
Westerling ‘n haikoe skryf?
Hieroor kan ons
baie lank debatteer en kenners sal meen dat op beide vrae die antwoord nee sal
wees.
In die klassieke
Japannese vorm is die gedig regaf. By ons is daar sewentien sillabes in die
volgende patroon opgebreek 5 / 7 / 5. Met ander woorde, in drie reëls word dit
uitgespeel. Gewoonlik in die klassieke haikoe (hokku) is daar ‘n stelling oor
die natuur en die beste beoefenaars verbind die konkrete met ‘n abstraksie.
Basho word gewoonlik in elke glossarium oor die haikoe vermeld.
In Afrikaans is
daar min goeie haikoes en Hélène Kesting en Eveleen Castelyn is waarskynlik die
bekendste beoefenaars van hierdie vorm. In Engels-Suid-Afrikaanse letterkunde
is daar natuurlik Gus Ferguson en Steve Shapiro, die digter van of little consequence.
Shapiro het in
1996 die Ingrid Jonker-prys verower vir sy bundel In a borrowed tent en sy jongste bundel dekonstrueer die
haikoe-vorm.
Om iets te
parodieer, beteken dat jy die vorm moet ken. En Shapiro terg lekker, maar hy is
nie altyd vormvas nie. Trouens, sy haikoes kry nie die altyd sillabes reg nie.
Dalk is dit ook die punt wat hy probeer maak.
Plesierig is dit
wel, in Engels en op Afrikaans, hierdie spel met die ou filosofiese mymeringe.
Digkuns aan die
duiwel
dronk en lewend
kyk ek krieket
Boskak besig
‘n entjie verder
wilde sampioene
In between
worrying about
money
the falling
leaves
African violets
on the bathroom
sill
and haemorrhoid
cream
Taking a break
from self-pity
- rain on the
roof
Die kenner en
aanhanger van die vorm het waarskynlik al gesien dat hier ‘n soort banalisering
aan die wroet is wat Basho-aanhangers sal laat gru.
Hoe durf hy oor
sulke sake praat in ‘n haikoe?, sou mense wonder.
In ‘n
postmoderne tyd word daar “gemisdoen” in die skoene van die grotes en snorre op
die Mona Lisa geteken.
So Basho gaan
ook op sy duiwel kry.
Hierdie boekie
wil ont-heilig en dit het my weer terug geneem na Eveleen Castelyn se Minder as die engele (1990) waarin sy
gewoon klassieke haikoes skryf wat ‘n mens altyd bybly:
Roosblare bêre
hartvormig in
diep laaie
die as van
liefde
Dis ‘n
mini-gedig met groot wyshede of waarhede. Amper nes ‘n kort-kortverhaal wat ‘n
vinnige punt moet maak.
Die leser moet
self besluit of die onluisterende
aanslag van Shapiro met jou praat.
Sommiges is wel
ernstig – soos die een waarin die vlinder al weg is voordat hy die geleerde
Latynse naam kan onthou!
Nogmaals dank
aan Gus Ferguson wat digters bly bemark in Engels hier te lande.
Hierdie boekie
het my weer teruggeneem na Eveleen Castelyn, onbetwiste meester van die haikoe
en tanka (die 31-sillabe gedig) in Afrikaans:
in die eendeweer
loop die dakkie
van my hoed
oor soos my
gemoed
Bronne:
2. Haiku
[Hierdie
resensie word met vriendelike vergunning van Die Volksblad geplaas.]